ABD Başkanı Donald Trump, 10 Ekim 2025’te Truth Social platformu üzerinden yaptığı açıklamada, Çin’e yönelik mevcut gümrük vergilerine ek olarak yüzde 100 oranında yeni tarife uygulayacaklarını duyurdu. Bu karar, 1 Kasım 2025 itibarıyla (veya Çin’in alacağı olası adımlara bağlı olarak daha erken) yürürlüğe girecek ve Çin’den ithal edilen ürünlerin fiyatlarını dramatik şekilde artıracak.
ABD Başkanı Trump, Çin’in 1 Kasım’dan itibaren ürettikleri neredeyse tüm ürünlere, hatta bazıları kendi üretimi olmayan ürünlere bile geniş kapsamlı ihracat kontrolleri uygulayacaklarını belirten son derece “düşmanca” bir mektup göndererek ticaret konusunda olağanüstü agresif bir tutum sergilediğini belirtti.
Arka Plan ve Sebep
- Trump’ın Açıklaması: Trump, Çin’in “benzeri görülmemiş düşmanca” bir tutum sergilediğini belirterek, Pekin’in nadir toprak elementleri (teknoloji ve savunma sanayinde kritik olan mineraller) gibi ürünlerin ihracatına geniş kısıtlamalar getireceğini iddia etti. Çin’in dünya ülkelerine gönderdiği mektuplarda, neredeyse tüm üretim zincirine ihracat kontrolleri getirileceği belirtiliyordu. Trump, buna karşılık olarak ABD’nin sadece kendi adına (diğer ülkeler adına değil) misilleme yapacağını vurguladı.
- İptal Edilen Görüşme: Duyuruda, Trump Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile planlanan Güney Kore’deki APEC zirvesi görüşmesinin “artık anlamı kalmadığı” için iptal edilebileceğini de ekledi. “Başkan Xi ile konuşmadım, çünkü buna gerek yoktu. Bu, özgür dünyanın tüm liderleri için bir sürpriz,” dedi.
Etkileri ve Piyasa Tepkileri
Bu duyuru, küresel piyasalarda anında şok dalgası yarattı:
- Borsa Düşüşleri: New York borsasında Dow Jones endeksi %1,90, S&P 500 %2,71 ve Nasdaq %3,56 değer kaybetti. Bu, Nisan ayından beri en sert düşüş olarak kaydedildi.
- Emtia ve Altın: Londra Metal Borsası’nda bakır fiyatları %2,9 geriledi. Altın ise güvenli liman arayışıyla zirve yaptı.
- Küresel Etki: Karar, ABD-Çin arasındaki “ekonomik soğuk savaşı” yeniden alevlendirebilir. Tedarik zincirleri (elektronik, otomotiv, teknoloji) bozulabilir; ABD’de enflasyon artışı, Çin’de ise ihracat kaybı bekleniyor. Uzmanlar, bu hamlenin yılın başındaki ticaret uzlaşmasını tamamen bitirebileceğini söylüyor.
| Piyasa | Değişim (%) | Neden |
|---|---|---|
| Dow Jones | -1,90 | Ticaret savaşı korkusu |
| S&P 500 | -2,71 | Teknoloji hisselerinde sert satış |
| Nasdaq | -3,56 | Çin bağımlı şirketler (Apple, Tesla vb.) etkilendi |
| Bakır Fiyatı | 2,9 | Endüstriyel talep daralması |
| Altın | + (Zirve) | Güvenli varlık talebi |
Bu gelişme, ABD seçimleri öncesi Trump’ın “America First” politikasını sertleştirme hamlesi olarak görülüyor. Çin’den henüz resmi bir yanıt gelmedi, ancak Pekin’in misilleme yapması muhtemel (örneğin, ABD tarım ürünlerine ek vergiler).
Kaynak: Musitem Haber
