Bolivya’da merkezci Senatör Rodrigo Paz ile sağcı eski Cumhurbaşkanı Jorge ‘Tuto’ Quiroga arasındaki ikinci tur başkanlık seçimleri için sandıklar açıldı.
Bolivya’da cumhurbaşkanlığı ikinci tur seçimleri başladı, ülkede 20 yıl aradan sonra ilk kez sağa doğru bir kayma yaşanacak gibi görünüyor.
Seçim Kurulu verilerine göre, ülkede oy verme denetimi 35 bin 253 sandıkta yaklaşık 204 bin jüri üyesi tarafından gerçekleştiriliyor.
Bolivya’da seçim günü, bu Pazar günü, merkezci Rodrigo Paz Pereira ve muhafazakâr Jorge Tuto Quiroga liderliğindeki adaylar arasında yapılacak ikinci tur cumhurbaşkanlığı seçimleri için sandıkların açılmasıyla başladı.
Ülke genelindeki sandıklar yerel saatle sabah 8:00’de açılmaya başladı ve saat 16:00’ya kadar sekiz saat boyunca kesintisiz olarak faaliyet gösterecek, ardından saat 16:00’da kapanacak.
Seçim kurumunun verilerine göre, ülkedeki oy verme denetimi, 35.253 sandıkta yaklaşık 204.000 sandık jürisi tarafından gerçekleştiriliyor.
Yüksek Seçim Kurulu (TSE), Ön Sonuç Sistemi’nden (SIREPRE) ilk sonuçların yerel saatle 21:00’de (Pazartesi günü GMT saatiyle sabah 1:00’de) açıklanmasının beklendiğini duyurdu.
Bolivya’da İkinci Tur Seçimler Başladı
Bolivya’da bugün (19 Ekim 2025) cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turu için sandıklar açıldı. Yaklaşık 7,9 milyon seçmenin oy kullanma hakkı olduğu bu seçimde, ilk turda belirlenen iki aday yarışacak: Hıristiyan Demokrat Parti’nin adayı Senatör Rodrigo Paz Pereira ve Alianza Libre koalisyonunun adayı eski Cumhurbaşkanı Jorge “Tuto” Quiroga. Bu, Bolivya’nın 2009 Anayasası’ndan beri ilk kez gerçekleşen bir ikinci tur seçimi ve aynı zamanda 20 yıldır sol eğilimli MAS partisinin (Movimiento al Socialismo) egemenliğine son verecek tarihi bir an.
Seçim Arka Planı
- İlk Tur Sonuçları (17 Ağustos 2025): Hiçbir aday %50’nin üzerinde oy alamadığı için ikinci tura gidildi. Rodrigo Paz Pereira %32 civarında oy alarak birinci, Jorge Quiroga ise %26-27 civarında oy alarak ikinci oldu. MAS partisinin adayı Eduardo del Castillo ise sadece %3,2 oy aldı ve parti kongrede büyük ölçüde temsil kaybı yaşadı – Senato’da tüm koltuklarını kaybetti, Temsilciler Meclisi’nde ise sadece 2 koltuk bıraktı. Bu, Evo Morales ve Luis Arce dönemlerinden beri süren sol iktidarın çöküşü olarak nitelendiriliyor.
- Neden İkinci Tur?: Bolivya’da cumhurbaşkanı, %50’den fazla oy veya %40 oy ile en yakın rakibine %10 fark atarak kazanır. İlk turda bu şartlar sağlanmadı.
- Oy Kullanma Detayları: Seçimler ülke genelinde saat 08:00’den 16:00’e kadar sürecek. Oy kullanma 18 yaş üstü için zorunlu. Sonuçlar genellikle 3-7 gün içinde resmi olarak açıklanır, ancak erken tahminler akşam saatlerinde gelebilir.
Adaylar Hakkında Kısa Bilgi
| Aday | Parti/Koalisyon | Profil | Ana Vaatler |
|---|---|---|---|
| Rodrigo Paz Pereira | Hıristiyan Demokrat Parti (Merkez-sağ) | 57 yaşında senatör, eski belediye başkanı. Anketlerde düşük başlasa da sürpriz yaptı. | Ekonomik krizde sert kemer sıkma yerine ılımlı reformlar; yolsuzlukla mücadele, bölgesel fonlara daha fazla kaynak aktarımı, Bolivya’nın lityum rezervlerini yabancılara satmama. |
| Jorge “Tuto” Quiroga | Alianza Libre (Sağ) | 65 yaşında, 2001-2002 arası eski cumhurbaşkanı. Sağcı bir figür. | IMF’den kredi alma, lityum rezervlerini yabancı yatırımcılara açma, ithalat engellerini kaldırma, formal ekonomiyi canlandırma. Son anketlerde Paz’a yakın veya önde görünüyor. |
Diğer partilerin desteği: İş adamı Samuel Doria Medina (ilk turda %19 oy) Paz’ı destekliyor, ancak bazı MAS taraftarları protesto amacıyla boş oy veya geçersiz oy kullanmayı planlıyor (ilk turda 1,3 milyon oy geçersizdi).
Güncel Durum ve Beklentiler
Seçimler şu anda devam ediyor ve erken sonuçlar henüz yok. X (eski Twitter) üzerinde paylaşılan son paylaşımlara göre, bazı kullanıcılar Polymarket gibi platformlarda Quiroga lehine bahisler oynandığını iddia ediyor – ancak bunlar spekülatif ve resmi değil. Bolivya, 40 yılın en kötü ekonomik kriziyle boğuşuyor: Yakıt ve dolar kıtlığı, yüksek enflasyon ve Boliviano’nun değer kaybı seçmenlerin ana endişesi. Her iki aday da kapitalist reformlar vaat etse de, Paz daha ılımlı, Quiroga ise daha radikal bir yaklaşım sergiliyor.
Sonuçlar netleştiğinde, yeni cumhurbaşkanı ve hükümet 8 Kasım 2025’te göreve başlayacak. Bolivya’nın lityum zenginlikleri (elektrikli araç bataryaları için kritik) ve yerli halkın rolü, yeni dönemin odak noktaları olacak.
2025 Bolivya Başkanlık Seçim Sonuçları
2025 Bolivya genel seçimleri, 17 Ağustos 2025’te birinci turu yapılan ve hiçbir adayın %50+1 çoğunluğu sağlayamaması nedeniyle 19 Ekim 2025’te (bugün) ikinci tura kalan bir süreçtir. Bu seçimler, ülke içindeki derin ekonomik kriz, sol hareketin (özellikle MAS partisi) bölünmesi ve Evo Morales’in adaylığının Yüksek Seçim Mahkemesi tarafından reddedilmesi gibi faktörlerle şekillenmiştir. Solun çöküşüyle birlikte sağcı adaylar ön plana çıkmıştır.
Birinci Tur Sonuçları (17 Ağustos 2025)
Birinci Tur Sonuçları (17 Ağustos 2025)Resmi olmayan sandık çıkış anketleri ve kısmi resmi verilere göre, oyların dağılımı şöyleydi (yaklaşık değerler; TSE – Yüksek Seçim Mahkemesi’nin tam sonuçları Ağustos sonu itibarıyla onaylandı):
| Aday | Parti/İttifak | Oy Oranı (%) | Notlar |
|---|---|---|---|
| Rodrigo Paz | Comunidad Ciudadana (Merkez Sağ) | 31-32 | Birinci tur lideri; Jaime Paz Zamora’nın oğlu. Ekonomik reform vaatleri ile öne çıktı. |
| Jorge “Tuto” Quiroga | Libre 21 (Sağ) | 25-28 | Eski Devlet Başkanı (2001-2006); demokrasi ve özgürlük vurgusu yaptı. |
| Samuel Doria Medina | Unidad (Merkez Sağ) | 20-22 | İş insanı; dördüncü kez aday. |
| Manfred Reyes Villa | Frente Para la Victoria (Merkez Sağ) | 8-10 | Yerel yönetici kökenli. |
| Eduardo del Castillo | MAS (Sol) | 4-5 | MAS partisinin adayı; Morales destekli ancak parti iç bölünme nedeniyle zayıf kaldı. |
| Diğer Adaylar (toplam 8 aday) | Çeşitli | Kalan %5-10 | Aralarında sol ve bağımsızlar var |
- Genel Notlar:
- Toplam seçmen: Yaklaşık 8 milyon.
- Katılım oranı: %85 civarı.
- MAS partisi (Movimiento al Socialismo), 2020’de %55+ oy almıştı; ancak 2025’te %4’ün altına düşerek dramatik bir çöküş yaşadı. Morales’in etkisi Cochabamba gibi bölgelerde bile azaldı.
- Sağın yükselişi: Paz, MAS’ın 2020’de kazandığı 6 bölgeden 5’ini (La Paz, Cochabamba vb.) aldı.
İkinci Tur (19 Ekim 2025)
Bugün yapılan ikinci turda, yalnızca Rodrigo Paz ve Jorge “Tuto” Quiroga yarışmaktadır. Resmi sonuçlar henüz açıklanmamıştır (oy verme işlemi devam etmekte veya yeni tamamlanmış olabilir). Canlı güncellemeler için Bolivya Yüksek Seçim Mahkemesi (TSE) sitesini veya uluslararası haber kaynaklarını takip edebilirsiniz.
- Beklentiler: Anketlere göre Paz hafif önde (yaklaşık %52’ye karşı %48), ancak fark çok dar. Sağın genel zaferi solun uzun dönemli iktidarını (2006-2025) sona erdirmiş görünüyor. Morales, protesto çağrısı yapmış olsa da, büyük çaplı olaylar raporlanmadı.
- Arka Plan: Seçim, lityum rezervleri gibi stratejik kaynaklar nedeniyle uluslararası ilgi çekiyor. Sağcı adaylar ekonomik liberalleşme vaat ederken, solun bölünmesi (Arce-Morales çekişmesi) sonucu belirledi.
Kaynak: Musitem Haber
