Çin Savunma Bakanlığı Sözcüsü Zhang Xiaogang, Perşembe günü düzenlediği basın toplantısında, ABD’nin Tayvan’a silah satışının tüm tehlikesini anlaması ve Çin’in temel çıkarlarını etkileyen alanlarda ateşle oynamayı bırakması gerektiğini söyledi.
Tayvanlı ve ABD savunma yetkililerinin yıllık üç günlük konferansı 19-21 Ekim tarihleri arasında Maryland’de düzenlendi. Konferansta ortak silah geliştirme ve üretimi ile hızlandırılmış savunma ekipmanı teslimatları ele alındı.
Zhang Xiaogang, “ABD, Tayvan’a silah satışının yüksek hassasiyetini ve ciddi tehlikesini kabul etmeli, Çin’in temel çıkarlarını etkileyen alanlarda ateşle oynamayı bırakmalı ve ‘Tayvan bağımsızlığı’nı desteklememelidir” dedi.
Savunma Bakanlığı sözcüsü ayrıca, adadaki Demokratik İlerici Parti yönetiminin yalnızca kendi çıkarlarını düşündüğünü ve ABD’ye sınırsız iltifat etmesinin Tayvan’a ihanet olduğunu vurguladı.
Çin-ABD-Tayvan Gerginliği: Silah Satışları ve Diplomatik Gerilimler
Kullanıcı mesajınız, Çin’in ABD’ye Tayvan’a silah satışlarını durdurma talebini vurgulayan bir haber başlığını andırıyor. Bu konu, yıllardır devam eden bir diplomatik gerilim ve son dönemde artan bir tartışma.
Son Gelişmeler (2024-2025)
- Çin’in Son Talepleri: Çin Dışişleri Bakanlığı, ABD’nin Tayvan’a silah satışlarını “kırmızı çizgi” olarak nitelendirerek, Washington’ı “bir Çin ilkesi”ne uymaya ve satışları derhal durdurmaya çağırdı. Örneğin, 30 Mayıs 2025’te bakanlık, ABD’nin Tayvan’a silah satışlarını artırma planlarını kınadı ve Tayvan Boğazı’ndaki gerilimi tırmandırdığı gerekçesiyle “tehlikeli adımlar”ı durdurmasını talep etti.Benzer bir uyarı, Aralık 2024’te Biden’ın onayladığı 571 milyon dolarlık askeri yardım paketi sonrası geldi; Çin, bunu “ateşle oynamak” olarak tanımladı ve Tayvan’ı silahlandırmayı bırakma çağrısı yaptı.
ABD’nin Silah Satışları: ABD, Tayvan İlişkileri Yasası (1979) gereği, Tayvan’a savunma kapasitesi sağlamak zorunda. Son satışlar arasında:
- Ekim 2024: 2 milyar dolarlık paket (füze savunma sistemleri dahil).
- Aralık 2024: 571 milyon dolarlık yardım ve 295 milyon dolarlık satış (taktik radyo sistemleri, top montajları)
- Mayıs-Haziran 2025: ABD Kongresi, Tayvan PLUS Yasası’nı tartışıyor; bu yasa, satışları hızlandırarak caydırıcılığı artırmayı ve ABD savunma sanayisini güçlendirmeyi hedefliyor.
Çin’in Karşı Hamleleri: Çin, misilleme olarak ABD savunma şirketlerini ve yöneticilerini yaptırımlarla hedef aldı:
- Aralık 2024: 7 ABD’li askeri firma ve üst düzey yöneticilere varlık dondurma ve ticaret yasağı.
- Çin’in Karşı Hamleleri: Çin, misilleme olarak ABD savunma şirketlerini ve yöneticilerini yaptırımlarla hedef aldı:Çin ayrıca Tayvan çevresinde “savaş devriyeleri” düzenliyor; örneğin Ekim 2024’te ABD satışından hemen sonra savaş uçakları ve gemilerle devriye yaptı.
Tarafların Pozisyonları
| Taraf | Ana Argümanlar | Son Eylemler |
|---|---|---|
| Çin | Tayvan’ı kendi toprağı olarak görüyor; ABD satışlarını “iç işlere müdahale” ve “egemenlik ihlali” sayıyor. “Gerekli tüm önlemleri alacaklarını” belirtiyor | Yaptırımlar, askeri tatbikatlar, diplomatik protestolar. |
| ABD | Tayvan’a savunma hakkı sağlamak yasal zorunluluk; Çin’in askeri baskısına karşı caydırıcılık. | Sürekli silah satışları ve eğitim desteği. |
| Tayvan | Bağımsızlığını savunuyor; satışları “vatanı koruma yükümlülüğü” olarak görüyor. | Satın alımları hızlandırıyor, F-16V filosunu genişletiyor. |
Arka Plan ve Etkiler
Bu talepler, 1979’daki diplomatik tanıma anlaşmasından beri devam ediyor. Çin, ABD’nin Tayvan’a satışları azaltmasını beklerken, ABD 1979 yasasıyla bağlı hissediyor.
Gerilim, küresel tedarik zincirlerini (yarı iletkenler gibi) ve Pasifik’teki istikrarı tehdit ediyor.
Kaynak: Musitem Haber
