İran yargısı bugün (19 Ekim 2025) İsrail istihbarat servisi Mossad adına casusluk yapmakla suçlanan bir kişinin idam edildiğini resmi olarak duyurdu. Bu, son aylarda İran’ın İsrail’le bağlantılı casusluk suçlamalarıyla ilgili infaz dalgasının bir parçası olarak dikkat çekiyor.
Ajan, gizli bilgileri Mossad’daki yöneticisine iletmek üzere ülkeyi terk etmeden önce tutuklandı.
İnfazlanan Kişi ve Suçlamalar
- Kimlik ve Tutuklama: İsim resmi açıklamalarda belirtilmemiş olsa da, İran medyası ve uluslararası kaynaklar, kişinin hassas askeri bilgileri Mossad’a aktarmaya hazırlanırken yakalandığını belirtiyor. Tutuklama, kişinin ülkeyi terk etmek üzereyken gerçekleşti ve gizli bilgileri Mossad irtibat kişisine iletmek üzereydi.
- Suçlamalar: Yargı organları, infaz edilen kişinin “devlete karşı savaş açmak” ve “Mossad’la işbirliği” suçlarından mahkum edildiğini ifade etti. Bu tür suçlamalar, İran’da Devrim Muhafızları’na (IRGC) bağlı mahkemelerce ele alınıyor ve genellikle hızlı infazlarla sonuçlanıyor.
Bağlam ve Son Gelişmeler
İran, 2025’te İsrail’le artan gerilimler (özellikle Haziran’daki 12 günlük çatışma sonrası) nedeniyle Mossad bağlantılı casusluk iddialarını sıkça gündeme getiriyor. Bu infaz, son bir ayda bildirilen ikinci benzer olay:
- Önceki İnfazlar: Nisan 2025’te Mohsen Langarneshin (2022’de IRGC Albay Hassan Sayyad Khodaei’nin suikastına yardım ettiği iddiasıyla), Haziran’da ise Ismail Fakhri, Majid Mosayebi ve Muhammed Şayeste gibi isimler idam edildi. Eylül’de de Babek Şehbazi infaz edildi.
- Geniş Operasyonlar: İran yetkilileri, İsrail saldırılarının ardından 700’e yakın “ajan” tutuklandığını, binlerce drone’a el konulduğunu ve Mossad’ın “siber ağlarını” çökerttiğini iddia ediyor. Bu operasyonlar, Tahran’ın iç istihbaratını güçlendirme hamlesi olarak görülüyor.
Tepkiler ve Eleştiriler
- İnsan Hakları Örgütleri: Amnesty International ve Human Rights Watch gibi gruplar, bu infazları “zorla itiraf” ve “adil yargılama eksikliği” nedeniyle kınıyor. Bazı durumlarda aileler, infaz edilenlerin işkence altında itiraf ettirildiğini öne sürüyor.
- Uluslararası Medya: AP News ve Al Jazeera gibi kaynaklar, bu infazların İran-İsrail “gölge savaşı”nın bir parçası olduğunu vurguluyor. İran ise bunları “ulusal güvenlik zaferi” olarak sunuyor.
- X (Twitter) Üzerindeki Tartışmalar: Duyuru sonrası platformda hızlı yayıldı; kullanıcılar arasında “İran’ın intikam hamlesi”nden “insan hakları ihlali”ne kadar görüşler var.
İran-İsrail Gölge Savaşı:
Genel Bakışİran-İsrail gölge savaşı, iki ülke arasında doğrudan bir konvansiyonel savaş yerine vekalet savaşları, siber saldırılar, suikastlar, casusluk operasyonları ve gizli eylemlerle sürdürülen düşük yoğunluklu bir çatışmayı ifade eder. 2025 itibarıyla bu savaş, özellikle Ortadoğu’daki jeopolitik gerilimler ve bölgesel güç mücadelesi bağlamında yoğunlaşmış durumda. İran’ın Mossad ajanı infaz duyurusu,
Gölge Savaşının Ana Unsurları
- Casusluk ve Karşı İstihbarat:
- İran’ın İddiaları: İran, Mossad’ın ülkedeki nükleer tesisler, askeri üsler ve Devrim Muhafızları (IRGC) gibi kritik hedeflere yönelik casusluk faaliyetlerini engellediğini öne sürüyor. 2025’te 700’den fazla “ajan”ın yakalandığı, son olarak bir Mossad ajanının idam edildiği açıklandı.
- İsrail’in Operasyonları: Mossad, İran’ın nükleer programını sabote etmek ve IRGC komutanlarını hedef almakla suçlanıyor. Örneğin, 2022’de Albay Hassan Sayyad Khodaei’nin öldürülmesi Mossad’a atfedildi.
- Karşılıklı Hamleler: İran, İsrail’e bilgi sızdıranları idam ederken, İsrail İran içindeki muhalif grupları desteklemek veya siber casuslukla suçlanıyor.
- Vekalet Savaşları:
- İran, Hizbullah (Lübnan), Husiler (Yemen) ve Şii milisler (Irak, Suriye) gibi vekil güçler aracılığıyla İsrail’e karşı dolaylı mücadele yürütüyor. 2025’teki Hizbullah-İsrail çatışmaları (Haziran’daki 12 günlük savaş) bunun en net örneği.
- İsrail, Suriye’deki İran bağlantılı hedeflere hava saldırıları düzenliyor ve Lübnan’da Hizbullah’a karşı operasyonlar gerçekleştiriyor.
- Siber Savaş:
- İran, İsrail’e karşı siber saldırılar düzenleyerek altyapı ve finans sistemlerini hedef alıyor. İsrail’in Stuxnet gibi virüslerle İran’ın nükleer tesislerini sabote ettiği biliniyor.
- 2025’te İran, Mossad’ın siber ağlarını çökerttiğini iddia etti, ancak bu doğrulanmadı.
- Suikastlar ve Sabotajlar:
- İran, İsrail’in nükleer bilimcilerine yönelik suikastlardan (ör. Mohsen Fakhrizadeh, 2020) ve Natanz gibi tesislerdeki patlamalardan Mossad’ı sorumlu tutuyor.
- İran, İsrail’e misilleme olarak yurtdışındaki İsrailli hedeflere saldırılar planlamakla suçlanıyor, ancak çoğu engelleniyor.
2025’teki Son Gelişmeler
- İnfazlar: İran’ın son Mossad ajanı idamı, iç güvenliği sıkılaştırma ve İsrail’e mesaj gönderme çabası olarak görülüyor. Nisan ve Haziran 2025’te benzer infazlar gerçekleşti.
- Bölgesel Gerilim: Haziran 2025’teki İsrail-Hizbullah çatışması, İran’ın dolaylı rolüyle gölge savaşını alevlendirdi. İsrail’in Suriye’deki İran hedeflerine saldırıları devam ediyor.
- Diplomatik Boyut: İran, nükleer müzakerelerdeki tıkanıklığı İsrail’in sabotajlarına bağlıyor. ABD ve Avrupa, her iki tarafı da gerilimi düşürmeye çağırıyor.
Değerlendirme
İran-İsrail gölge savaşı, doğrudan çatışmadan kaçınan ancak yüksek risk taşıyan bir mücadele. İran’ın infaz duyuruları, iç kamuoyuna güç gösterisi ve İsrail’e caydırıcılık mesajı olarak okunabilir. Ancak bu hamleler, bölgedeki gerilimi artırarak daha geniş bir çatışma riskini körüklüyor. İnsan hakları örgütleri, İran’daki yargı süreçlerinin şeffaflıktan yoksun olduğunu vurguluyor.
Mossad: İsrail İstihbarat ve Özel Harekât Enstitüsü
Resmi olarak HaMossad LeModi’in U’LeTafkidim Meyuchadim (İbranice “İstihbarat ve Özel Harekât Enstitüsü”) olarak bilinen Mossad, İsrail’in önde gelen dış istihbarat teşkilatıdır. Aman (askeri istihbarat) ve Şin Bet (iç güvenlik) ile birlikte ülkenin üç büyük istihbarat teşkilatından biridir. Mossad, küresel istihbarat toplama, gizli operasyonlar, terörle mücadele ve İsrail’in yurt dışındaki çıkarlarını koruma konularına odaklanır ve genellikle yüksek düzeyde gizlilik ve özerklikle faaliyet gösterir.
Tarihçe ve Kuruluş
Mossad’ın kökleri, Filistin’deki İngiliz Mandası döneminde Yahudi paramiliter örgütü Haganah’ın istihbarat kolu olarak ortaya çıkan devlet öncesi döneme dayanır. Resmi olarak 13 Aralık 1949’da, İsrail’in yeni kurulan güvenlik servisleri arasında iş birliğini artırmak için merkezi bir kurum arayışında olan Başbakan David Ben-Gurion döneminde “Koordinasyon Enstitüsü” olarak kurulmuştur. 1951’de yeniden yapılandırılarak, operasyonel esnekliği sağlamak için parlamento denetimini atlayarak doğrudan Başbakanlık Ofisi’ne bağlanmıştır. Bu yapı, bazılarının onu İsrail’in “derin devleti”nin bir parçası olarak tanımlamasına yol açmıştır.
Kaynak: Musitem Haber
