Suudi Arabistan devlet haber ajansının bildirdiğine göre, bir düzineden fazla Müslüman ve Arap devleti, Perşembe günü işgal altındaki Batı Şeria’nın ilhakını talep eden iki İsrail yasa tasarısını kınadı.
Suudi Arabistan, Ürdün ve Türkiye’nin yanı sıra Arap Birliği ve İslam İşbirliği Teşkilatı’nın da aralarında bulunduğu 14 ülke, “uluslararası hukukun açık bir ihlali” olarak nitelendirdikleri tasarıları “en güçlü şekilde kınadıklarını” söyledi.
İsrail Parlamentosu (Knesset), 23 Temmuz 2025 tarihinde işgal altındaki Batı Şeria’da “İsrail egemenliği” iddiasını içeren bir bildiriyi oy çokluğuyla kabul etti. Bu karar, hükümete ilhak yönünde adım atma çağrısı yapıyor ve uluslararası toplumda büyük yankı uyandırdı. Özellikle Arap ve Müslüman ülkeler, bu girişimi “uluslararası hukukun açık ihlali” olarak nitelendirerek şiddetle kınadı. Ortak açıklama, Türkiye’nin de dahil olduğu 10 ülke, Arap Birliği ve İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) tarafından imzalandı.
Türkiye, Arap Birliği ve İslam İşbirliği Teşkilatı’nın da aralarında bulunduğu 15 ülke, Uluslararası Adalet Divanı’nın işgal altındaki Filistin topraklarındaki duvar ve İsrail’in yükümlülükleri hakkındaki tavsiye kararını memnuniyetle karşıladı.
Kınama Açıklamasını İmzalayan TaraflarAşağıdaki tablo, ortak bildiriyi imzalayan ülkeleri ve örgütleri özetliyor:
| Ülke/Örgüt | Notlar |
|---|---|
| Türkiye | Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla yayımladı. |
| Bahreyn | – |
| Mısır | – |
| Endonezya | – |
| Ürdün | – |
| Nijerya | – |
| Filistin | – |
| Katar | – |
| Suudi Arabistan | – |
| Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) | – |
| Arap Birliği | Bölgesel tepkiyi koordine etti. |
| İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) | 57 üye ülkeyi temsil eden en sert ifadeleri kullandı. |
Türkiye Dışişleri Bakanlığı , İsrail Meclisinin Batı Şeria’nın İlhakına Yönelik Girişimi Hk.
İsrail meclisinin, işgal altındaki Batı Şeria’nın ilhakına yönelik attığı adım uluslararası hukuka aykırıdır ve yok hükmündedir.
Gazze’de barışın tesisine dönük çabaların sürdüğü bir dönemde atılan bu provokatif adım, bölgede zaten hassas olan güvenlik ve istikrar ortamını tehdit etmektedir.
1967 yılından bu yana İsrail’in işgali altında bulunan Doğu Kudüs dahil olmak üzere Batı Şeria Filistin toprağıdır. Batı Şeria’da İsrail’in hukuksuz oldubittilerine izin verilmemelidir.
Türkiye, Filistin halkının vazgeçilmez haklarını savunmayı ve 1967 sınırları temelinde, başkenti Doğu Kudüs olan, coğrafi bütünlüğe sahip, bağımsız ve egemen bir Filistin Devleti’nin hayata geçirilmesi yönündeki çabalara destek vermeyi sürdürecektir.
Tepkilerin Detayları
- Ortak Bildiri İçeriği: İmzalayan taraflar, kararı “Filistin halkının meşru haklarını yok sayan, barış sürecini baltalayan ve BM Güvenlik Konseyi kararlarını ihlal eden bir adım” olarak tanımladı. Bildiride, İsrail’e itidal çağrısı yapılarak, ilhak girişimlerinin “bölgesel istikrarsızlığa yol açacağı” vurgulandı.
- Türkiye’nin Tutumu: Dışişleri Bakanlığı, bildiriyi resmen paylaşarak İsrail’i kınadı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, daha geniş bağlamda (Gazze ve Batı Şeria ilhakı) Müslüman ülkelerin “tepki yetersizliğinin” durumu kötüleştirdiğini belirterek, İsrail’e silah ambargosu ve ticari kısıtlamalar çağrısı yaptı.
- Diğer Arap Ülkelerinin Bireysel Tepkileri:Suudi Arabistan: “Uluslararası kararların ihlali” olarak kınadı ve yerleşim genişletmelerini reddetti.
- Katar: “Sömürgeci ve ırkçı politikaların uzantısı” diye nitelendirdi.
- Kuveyt: BM Güvenlik Konseyi’ni göreve çağırdı
İİT ve Arap Birliği’nin Rolü: Bu örgütler, ilhakı en sert ifadelerle reddederek, Filistin Devleti’nin (başkent Doğu Kudüs) tanınmasını ve İsrail’in tecrit edilmesini savundu. İİT, Arap-İslam Bakanlar Komitesi aracılığıyla ek kınama yayımladı.
İsrail Dışişleri Bakanı, hükümetin Batı Şeria’nın ilhakına ilişkin Knesset yasa tasarısını desteklemeyeceğini söyledi.
Arka Plan ve Etkileri
Bu kınamalar, İsrail’in 1967’den beri işgal ettiği Batı Şeria’daki yerleşim politikalarının devamı niteliğinde. Karar bağlayıcı olmasa da, aşırı sağcı partilerin (örneğin Likud) baskısıyla hükümeti ilhak yönünde zorluyor.
Uluslararası toplumda (AB, BM) benzer tepkiler gelirken, Arap ve Müslüman ülkelerin ortaklığı, bölgesel dayanışmayı güçlendirdi. Ancak, bazı kaynaklar Müslüman ülkelerin “tepki yetersizliği”ni eleştirerek daha somut adımlar (ticaret kesintisi, BM davalarına destek) talep ediyor.
Trump: Gazze’deki savaş bitti ve Netanyahu anlaşmayı kabul etmeli.
Trump: Başkan Abbas’ı her zaman akılcı bir adam olarak gördüm, ancak onun Gazze’de iktidarda yer alacağını sanmıyorum.
ABD Başkanı Donald Trump, Gazze’deki savaşı resmen sona erdirdiğini ilan ederek, Başbakan Benjamin Netanyahu’ya anlaşmanın tüm aşamalarını kabul etmesi çağrısında bulundu. Trump’ın bu açıklaması, 23 Ekim 2025’te Beyaz Saray’da Netanyahu ile yaptığı görüşme sonrası geldi ve Orta Doğu barış sürecinin dönüm noktası olarak nitelendirildi.
Arka Plan ve Gelişmeler
- Savaşın Sonu ve Ateşkes Anlaşması: Trump, Eylül 2025’te Beyaz Saray’da Netanyahu ile görüşmesinde 20 maddelik bir barış planını duyurmuş ve Hamas’ın esir takası ile silahsızlanmasını şart koşmuştu. Bu plan, derhal ateşkes, İsrailli rehinelerin serbest bırakılması, Filistinli mahkumların takası ve Gazze’den İsrail’in kademeli çekilmesini içeriyordu. Trump, “Gazze’deki savaş bitti. Netanyahu bana ateşkese saygı göstereceğini söyledi” diyerek, Hamas’ın silahsızlanmayı kabul ettiğini ekledi. Netanyahu ise planı desteklese de, Filistin Devleti’ne karşı tutumunu korudu ve Gazze’nin uzun vadeli yönetimine dair çekincelerini dile getirdi.
- Hamas ve Uluslararası Tepkiler: Hamas, planı incelediğini belirtirken, tam kabulü belirsiz kaldı. Trump, Hamas’ın reddetmesi halinde İsrail’e “işi bitirme” izni vereceğini vurguladı. Avrupa ve Arap ülkeleri (BAE, Suudi Arabistan, Katar, Mısır vb.) planı memnuniyetle karşıladı ve iki devletli çözümü teşvik etti. Ancak, Netanyahu’nun aşırı sağ koalisyon ortakları (örneğin Itamar Ben-Gvir ve Bezalel Smotrich), Filistin Yönetimi’nin Gazze’ye dönüşüne karşı çıktı ve hükümeti devirme tehdidinde bulundu.
- Trump’ın Netanyahu’ya Baskısı: Trump, Knesset’te (İsrail Parlamentosu) konuşmasında “Savaş bitti, Bibi biraz daha nazik ol… Artık savaşta değilsin” diyerek Netanyahu’yu eleştirdi ve anlaşmanın tüm evrelerini (Gazze’nin silahsızlaştırılması, uluslararası gözetim altında yeniden yapılandırma) kabul etmesini istedi. Bu, Trump’ın Netanyahu’ya yönelik en doğrudan baskısı olarak yorumlandı; zira Trump, savaşı Ocak 2025’te göreve başladığında bitirmek istiyordu.
Etkileri ve Tartışmalar
- İnsani Durum: Savaş, 1.200 İsraillinin öldüğü ve 66.000’den fazla Filistinlinin hayatını kaybettiği bir felakete yol açtı. Ateşkes, Gazze’nin yeniden inşasını ve insani yardımı hızlandırabilir, ancak Netanyahu’nun “Hamas tamamen silahsızlanmadan savaş bitmez” ısrarı gerilimi sürdürüyor.
- Trump’ın açıklaması, Abraham Anlaşmaları’nın genişletilmesi ve İran’la ilişkilerin yumuşatılması gibi daha geniş bir “Orta Doğu barışı” vizyonunun parçası. Ancak, Netanyahu’nun koalisyon baskısı ve Hamas’ın tutumu, anlaşmanın kalıcılığını soru işareti yapıyor.
Kaynak: Musitem Haber
