Madagaskar’ın devrik cumhurbaşkanı Andry Rajoelina, 15 Ekim Çarşamba gecesi ile 16 Ekim Perşembe gecesi arasında, bir albayın cumhurbaşkanı olarak beklenen yemin töreninin arifesinde AFP’ye gönderilen maiyetindeki bir açıklamaya göre “ülkeyi terk ettiğini” doğruladı.
Açıklamada, protestocular tarafından haftalardır sokaklarda yuhalanan Rajoelina’nın, “devlet başkanına yönelik açık ve son derece ciddi tehditler” nedeniyle 11-12 Ekim tarihleri arasında ülkeyi terk ettiği belirtildi.
Madagaskar’da Siyasi Kriz: Cumhurbaşkanı Andry Rajoelina Ülkeyi Terk Etti
Madagaskar’da haftalardır süren kitlesel protestolar, sonunda Cumhurbaşkanı Andry Rajoelina’nın ülkeyi terk etmesiyle sonuçlandı. Rajoelina, 13 Ekim 2025’te Facebook üzerinden yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında, “Hayatımı korumak için güvenli bir yere gitmek zorunda kaldım” diyerek ayrılışını doğruladı. Konuşmasında nerede olduğunu açıklamayan Rajoelina, “Madagaskar’ın yok edilmesine izin vermeyeceğim” diyerek anayasal düzeni savundu ve diyaloğa çağrıda bulundu.
Protestoların Arka Planı
Protestolar, 25 Eylül 2025’te su ve elektrik kesintileri gibi temel hizmet sorunları nedeniyle başladı. Kısa sürede yoksulluk, yolsuzluk, yüksek işsizlik ve kötü yönetime karşı geniş bir halk hareketine dönüştü. Madagaskar’ın nüfusunun dörtte üçü yoksulluk içinde yaşarken, 1960’ta bağımsızlıktan 2020’ye kadar kişi başına GSYİH %45 düşüş gösterdi (Dünya Bankası verileri).Hareket, ağırlıklı olarak Z Kuşağı (Gen Z) gençler tarafından yönetiliyor ve Kenya, Endonezya ile Peru’daki benzer ayaklanmalardan ilham alıyor.
Birleşmiş Milletler’e göre, protestolarda en az 22 kişi hayatını kaybetti, 100’den fazla kişi yaralandı. Rajoelina hükümeti bu rakamları düşük gösterse de, çatışmalar kamu binalarını hedef aldı ve ordu içinden isyanlar tetiklendi.
Askeri İsyan ve Rajoelina’nın Kaçışı
Rajoelina’nın ayrılışı, elit askeri birlik CAPSAT’ın (Kamu Hizmetleri ve Yerel Yönetimlerin Korunma Destek Birliği) protestoculara katılmasıyla hızlandı. CAPSAT, 2009 darbesinde Rajoelina’yı iktidara taşıyan güçtü; ironik şekilde şimdi ona karşı döndü.Birlik, “Emirlere uymayı reddediyoruz” diyerek asker ateş açmayı durdurdu ve başkent Antananarivo’da göstericilerle omuz omuza durdu.
Askeri kaynaklara göre, Rajoelina 12 Ekim Pazar günü Fransız ordusuna ait bir CASA uçağıyla Sainte-Marie Havalimanı’ndan tahliye edildi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un onayıyla gerçekleşen operasyon, önce Réunion Adası’na, ardından bilinmeyen bir yere yönlendirildi.Muhalefet lideri Siteny Randrianasoloniaiko ve bir yabancı diplomat, ayrılışı doğruladı.Rajoelina, kaçmadan önce Ulusal Meclis’i feshettiğini duyurdu, ancak bu hamle kriz sırasında etkisiz kaldı.
Son Gelişmeler: Ordu Yönetimi Ele Geçirdi14 Ekim’de Ulusal Meclis, Rajoelina’yı “görevi terk ettiği” gerekçesiyle azletti. CAPSAT Başkanı Albay Michael Randrianirina, ordu komitesiyle birlikte yönetimi devraldığını açıkladı. Yüksek Anayasa Mahkemesi, Randrianirina’yı geçici devlet başkanı ilan etti ve 60 gün içinde seçim şartı koştu; geçiş dönemi en fazla 2 yıl sürecek.
Antananarivo sokaklarında göstericiler sevinçle kutladı; Malagazi bayrakları ve Gen Z sembolleri (örneğin “One Piece” animelerinden esinlenen kafatası bayrakları) dalgalandı.Polis ve jandarma da protestolara destek verdi. Randrianirina, “Halkın geleceğini birlikte inşa edeceğiz” dedi.
Uluslararası Tepkiler Fransa, tahliyeyi doğruladı ancak “iç işlere müdahale etmiyoruz” dedi. Macron, anayasal düzenin korunmasını istedi.Afrika Birliği ve BM, şiddeti kınadı ve diyalog çağrısı yaptı. Rajoelina’nın Fransız vatandaşlığı (çift vatandaşlık), protestocular arasında “Fransa kuklası” eleştirilerini artırdı.
Kaynak: Musitem Haber
