Reuters: Madagaskar ordusu komutanı Senato, Anayasa Mahkemesi ve diğer kurumları askıya aldı.
Madagaskar Cumhurbaşkanı Andry Rajoelina’nın ülkeyi terk etmesinin ardından ordu yönetime el koydu. Parlamentonun alt kanadı dışındaki tüm kurumların feshedildiği açıklandı.
Madagaskar Yüksek Anayasa Mahkemesi, askeri darbenin ardından 60 gün içinde seçim çağrısında bulundu
Madagaskar ordusunda görevli bir albayın, hükümet karşıtı “Z Kuşağı” protestocularına katılan askerlerle birlikte ayaklanma başlatmasının ardından ülkede yönetim değişti. Albay Michael Randrianirina, salı günü ulusal radyoda yaptığı açıklamada, “İktidarı devraldık” ifadelerini kullandı.
Ülkenin seçkin askeri birimi CAPSAT, haftalardır süren kitlesel protestolar ve siyasi huzursuzluğun ardından hükümeti devirerek iktidarı ele geçirdi.
Askerlerin kilit devlet kurumlarının kontrolünü ele geçirmesiyle Cumhurbaşkanı Andry Rajoelina’nın saklandığı bildirildi.
Ülkeyi saran belirsizlik nedeniyle Antananarivo’da kalabalıklar toplanıyor.
Madagaskar’da 12-14 Ekim 2025 tarihlerinde başlayan ve hızla gelişen bir askeri darbe girişimi yaşandı. Bu olay, ülke genelinde haftalardır süren protestoların bir uzantısı olarak ortaya çıktı.
Olayın Özeti
- Başlangıç ve Gelişim: Protestolar 25 Eylül 2025’te başladı. Gençlik grubu “Gen Z Madagascar” öncülüğünde, sık elektrik ve su kesintileri, yolsuzluk ve ekonomik sıkıntılar nedeniyle ülke çapında gösteriler düzenlendi. 11 Ekim’de elit CAPSAT (Cumhurbaşkanlığı Güvenlik Alayı) askeri birliği, protestoculara katılarak Başkan Andry Rajoelina’nın istifasını talep etti. Bu birlik, 2009’daki darbede Rajoelina’yı iktidara getiren güçtü.
- Darbe İlanı: 12 Ekim sabahı Rajoelina, bir “güç gaspı girişimi” olduğunu açıkladı. CAPSAT yetkilileri ise ordunun kontrolünü ele geçirdiklerini, General Demosthene Pikulas’ı yeni ordu komutanı olarak atadıklarını duyurdu. Albay Michael Randrianirina, bunu “darbe değil, halkın çağrısına yanıt” olarak nitelendirdi.
- Başkanın Kaçışı: 14 Ekim itibarıyla Rajoelina, suikast ve darbe uyarıları üzerine ülkeyi terk etti. Reuters’a göre, bir Fransız askeri uçağıyla Sainte Marie Havalimanı’ndan ayrıldı ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile anlaşma yaptığı iddia ediliyor. Eski Başbakan Christian Ntsay ve danışman Mamy Ravatomanga da Mauritius’a kaçtı.
Darbe Süreci
- Askeri Katılım: 11-12 Ekim’de elit CAPSAT askeri birliği (2009 darbesinde Başkan Andry Rajoelina’yı iktidara getiren birim), protestoculara destek verdi. Birlik, askerlere “ateş açma emri vermeyi reddetme” çağrısı yaptı ve orduyu ele geçirdiğini duyurdu.
- Rajoelina’nın Tepkisi: Başkan Rajoelina, 12 Ekim’de “güvenli bir konumdan” darbe girişimi olduğunu açıkladı ve parlamento ile hükümeti feshetti. Ancak ordu, Rajoelina’nın emirlerini dinlemeyi reddetti.
- İmpeachment ve Kaçış: 14 Ekim sabahı parlamento, Rajoelina’yı azletti. Başkan, ülkeyi terk ederek (muhtemelen Fransa’ya) kaçtı. Fransız askeri uçağıyla Sainte Marie Havalimanı’ndan ayrıldığı bildirildi.
Darbe Duyurusu
- Askeri Açıklama: CAPSAT Komutanı Albay Michael Randrianirina, başkanlık binası önünde radyo yayını yaparak “Gücü ele aldık” dedi. Ordu, tüm kurumları (parlamento hariç) askıya aldı ve Yüksek Anayasa Mahkemesi, Randrianirina’yı geçici devlet başkanı olarak atadı. Mahkeme, darbeden sonraki 60 gün içinde seçim yapılmasını talep etti.
- Yeni Liderlik: Ordu, eski askeri akademi başkanı General Demosthene Pikulas’ı ordu şefi olarak atadı. Randrianirina, bunu “halkın çağrısına yanıt” olarak nitelendirdi, darbe olarak görmedi.
Nedenler
- Ekonomik Kriz: Sürekli elektrik/su kesintileri, gençleri sokağa döktü. Protestolar, Nepal ve Sri Lanka’daki benzer “Gen Z” hareketlerinden ilham aldı.
- Siyasi Gerilim: Rajoelina, 2023 seçimlerini muhalefetin boykot ettiği bir ortamda kazandı. Hükümet, Başbakan Christian Ntsay’ı görevden alarak yatıştırmaya çalıştı, ancak başarısız oldu.
- Askeri Faktör: CAPSAT birliğinin isyanı, orduyu böldü. Ulusal Jandarma bile emirleri dinlemeyi bıraktı.
Güncel Durum (14 Ekim 2025)
- Darbenin Sonucu: CAPSAT, “gücü ele geçirdiğini” ilan etti ve Rajoelina’nın devrildiğini duyurdu. Antananarivo’da kalabalıklar toplanıyor, belirsizlik hakim.
- Kayıplar: BM’ye göre 22 kişi öldü, onlarca yaralı var. Hükümet rakamları daha düşük.
- Uluslararası Tepkiler:
- ABD Büyükelçiliği: “Yüksek volatilite” nedeniyle sığınak uyarısı yaptı.
- Afrika Birliği: Taraflara “sakinlik” çağrısı.
- Havayolları: Air France ve Emirates uçuşları askıya aldı.
- Gelecek: Rajoelina, 13 Ekim’de ulusa seslenecekti ama kaçtı. Yeni bir geçiş hükümeti tartışılıyor.
Uluslararası Tepkiler ve Etkiler
- Uçuş Yasağı: Air France ve Emirates, ülkeye tüm uçuşları 14 Ekim sonrası için askıya aldı.
- Fransa’nın Rolü: Rajoelina’nın kaçışında Fransa’nın yardımı olduğu iddia ediliyor, ancak Emmanuel Macron sessiz kaldı.
- X (Twitter) Üzerindeki Tepkiler: Sosyal medyada olaylar hızla yayıldı. Kullanıcılar, “Gen Z devrimi”nden bahsediyor; bazıları One Piece bayraklarıyla protesto eden gençleri ironik bir şekilde kutluyor, diğerleri istikrarsızlığı eleştiriyor.
Kaynak: Musitem Haber
