Nepal’in Dolakha ilçesindeki Rolwaling Vadisi’nde yer alan Yalung Ri Dağı’nın (5.630 metre) taban kampında bugün sabah saatlerinde meydana gelen bir çığ, bir dağcılık ekibini vurdu. Olayda 7 kişi hayatını kaybetti, 4 kişi yaralandı ve 4 kişi hâlâ kayıp
Polis Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Nepal’de Himalayalar’ın bir zirvesinde tırmanış yapan bir ekibe çığ düşmesi sonucu, biri yabancı uyruklu 7 dağcının öldüğünü, 4 kişi yaralandı ve 4 kişi hâlâ kayıp
Polis yetkilisi Gyan Kumar Mahato, Katmandu’nun kuzeydoğusundaki Dolakha bölgesinde 5.630 metre (18.470 fit) yükseklikteki Yalung Ri Himal dağında kaybolanlar arasında beş yabancı uyruklunun da bulunduğunu Reuters’a söyledi. Ölen veya kaybolan yabancıların uyrukları henüz bilinmiyor.
Mahato, yaralı dört dağcının yakındaki bir köye tahliye edildiğini ve helikopter de dahil olmak üzere kayıp dağcıları arama çalışmalarının sürdüğünü söyledi.
“Ayrıca ordu ve polisten kara arama kurtarma ekipleri gönderdik ve gelişmeleri bekliyoruz.”
Yalung Ri, Nepal’in kuzeydoğusundaki Rolwaling Vadisi’nde yer alıyor ve dağcılar burada kaya, buz ve karla karşılaşıyor.
Son Dönemdeki Benzer Olaylar
Nepal’in Himalayalar’ı, dünyanın en yüksek dağlarına ev sahipliği yapıyor (örneğin Everest, Annapurna, Manaslu) ve çığlar, özellikle sonbahar-kış aylarında yaygın. İşte son yıllardaki bazı önemli olaylar:
- Nisan 2025: Annapurna Çığı
Annapurna Dağı’nda (dünyanın 10. en yüksek zirvesi, 8.091 metre) iki Nepalli dağcı, oksijen tüpleri taşırken güçlü bir çığın kurbanı oldu. İkisi de kayboldu ve arama-kurtarma çalışmaları helikopterlerle devam etti. Annapurna, Everest’ten bile daha tehlikeli bir zirve olarak biliniyor (ölüm oranı %30’un üzerinde). Bu olay, ilkbahar tırmanış sezonunun başında gerçekleşti ve iklim değişikliğinin tetiklediği şiddetli hava olaylarıyla ilişkilendirildi. - Ekim 2023: Shishapangma Çığı (Tibet-Nepal Sınırı)
Shishapangma Dağı’nda (8.027 metre) 50’den fazla dağcı zirve yaparken çığ düştü. Bir Amerikalı ve bir Nepalli dağcı öldü. Bu olay, Himalayalar’da sonbahar tırmanışlarının risklerini vurguladı; iklim değişikliği nedeniyle çığ riski artıyor. - Tarihi Örnek: Eylül 2012 Manaslu Çığı
Manaslu Dağı’nda (8.163 metre) bir çığ, kampı yok etti: 9 ölü (Fransız, Alman, İspanyol ve Nepalli dağcılar dahil) ve 4 kayıp. Bu, modern tarihin en ölümcül Himalayalar çığı olarak kayıtlara geçti.
Bu olaylar, Himalayalar’da çığın ne kadar öngörülemez ve yıkıcı olduğunu gösteriyor. 2023-2024 sezonunda Everest’te bile 26 ölümün 8’i “kayıp” olarak sınıflandırıldı, çoğu 7.500 metre üstünde.
Neden Bu Kadar Tehlikeli?
- Coğrafya ve Hava: Himalayalar’da ani kar fırtınaları, eriyen buzullar ve deprem riski çavlan çığları tetikliyor.
- İklim Değişikliği: Araştırmalara göre, fosil yakıt emisyonları nedeniyle hava olayları şiddetleniyor – daha geniş çatlaklar, ani sel ve çığlar oluşuyor.
- Tırmanış Sezonu: Kasım ayı, sonbahar sonu tırmanışları için kritik; monsson sonrası stabil hava aranıyor ama riskler yüksek.
Everest Tırmanış Riskleri: Tehlikeler ve Gerçekler
Everest Dağı (8.848 metre), dünyanın en yüksek zirvesi olarak her yıl binlerce maceracıyı cezbediyor, ancak bu “ölüm bölgesi” (8.000 metre üstü) olarak bilinen bölge, inanılmaz riskler taşıyor. 2025 bahar sezonunda Nepal tarafında 517 izin verilmiş ve 650’den fazla zirve beklenmiş olsa da, bu kalabalık ve iklim değişikliği nedeniyle riskler artmış durumda. Himalayan Database’e göre, 1953’ten beri 330’dan fazla tırmanıcı ölmüş; 2025’te ise en az 5 ölüm kaydedilmiş (çoğu yükseklik kaynaklı). Aşağıda, ana riskleri, istatistikleri ve önlemleri özetliyorum. Bu bilgiler, güncel raporlara dayanıyor – unutmayın, Everest’te “zirve” değil, “dönüş” başarıdır.
Ana Riskler ve TehlikelerEverest tırmanışı, fiziksel, çevresel ve lojistik faktörlerden kaynaklanan çok katmanlı riskler içerir. İşte en yaygın olanlar:
| Risk Türü | Açıklama | Örnek Etkiler ve İstatistikler |
|---|---|---|
| Yükseklik Hastalığı (AMS, HAPE, HACE) | Oksijen azlığı (8.000m üstünde %40’a düşer), beyin ve akciğer ödemi tetikler. | En yaygın ölüm nedeni (%30-40). 2025’te 2 Sherpa base camp’ta AMS’den ölmüş. Belirtiler: Baş ağrısı, bulantı, halüsinasyon. |
| Çığ ve Buz Çökmesi | Khumbu Buz Şelalesi (5.500-5.800m) gibi bölgelerde ani çöküşler. İklim değişikliği eriyen buzulları artırıyor. | 2015 deprem çığı: 22 ölü. 2025’te kar erimesi rotaları istikrarsızlaştırmış. |
| Düşme ve Çatlaklar (Crevasse) | Görünmez kar köprüleri altında derin çatlaklar; gece geçişi zorunlu. | Zirve yolunda %20 risk. 2025’te 1 düşme vakası rapor edilmiş. |
| Hava Koşulları ve Fırtına | Ani fırtınalar, jet akımları (200 km/s hız); dar zirve penceresi (Mayıs sonu). | 1996 fırtınası: 8 ölü. 2025’te siklon tehditleri helikopter kurtarmalarını artırmış (130+ operasyon). |
| Donma ve Hipotermi (Frostbite) | -40°C soğuk, rüzgar; oksijen tüpleri yetersiz kalırsa. | Ekstremite kaybı yaygın; 2025’te birden fazla amputasyon vakası. |
| Kalabalık ve Trafik Yoğunluğu | 700-800 zirve için dar rota; “zirve ateşi” (summit fever) karar hatalarına yol açar. | 2025’te gridlock korkusu: Rüzgar penceresi daraldıkça kuyruklar uzamış, enerji/oksijen tükenmesi artmış. |
| Oksijen Yetersizliği | Takviyesiz tırmanış beyin hasarı riski; tüpler bile yetersiz kalabilir. | %1.2 Sherpa ölüm oranı (iş kazası olarak). 2025’te xenon gazı gibi “hileler” tartışma yaratmış. |
| Diğer (Yorgunluk, Enfeksiyon) | Uzun süreli yorgunluk, hijyen eksikliği; deneyimsiz tırmanıcılar. | 2025’te 2 Moğol tırmanıcı yalnız zirve girişiminde ölmüş. |
Sherpalar için riskler daha yüksek: Son 10 yılda 28 Sherpa ölmüş, çünkü birden fazla müşteri taşıyorlar ve rotaları hazırlıyorlar. BBC’ye göre, bu “kabul edilemez bir iş kazası oranı”.
2025 Sezonu Güncellemesi
- Rekor Kalabalık: Nepal’de izin ücreti %36 artarak 15.000$’a çıkmış, ama sayılar azalmamış (Tibet tarafı da açılmış). 800 zirve beklenmiş, ama eriyen buzullar ve xenon gazı (pre-aklimatizasyon için) gibi yenilikler etik tartışmaları alevlendirmiş.
- Ölümler: 5 resmi (3 Sherpa, 2 yabancı); iklim değişikliği 17’ye kadar ölüme neden olmuş diyor uzmanlar. Kami Rita Sherpa 31. zirvesini yapmış, ama kurtarma operasyonları rekor kırmış (Global Rescue: 130+).
- Yeni Kurallar: Deneyimsizlere karşı 7.000m zirve zorunluluğu (Ama Dablam gibi), ama uygulama zayıf. Çöp cezaları ve helikopter kuralları sıkılaşmış.
Önlemler ve Tavsiyeler
Riskleri minimize etmek mümkün, ama sıfırlamak değil. İşte uzman önerileri:
- Hazırlık: 6-12 ay fitness + 7.000m zirve deneyimi. Aklimatizasyon için hypoxic tent kullanın, ama doğal olsun.
- Ekipman: RECCO kurtarma cihazı, kaliteli oksijen tüpleri, uydu telefonu. Gece yürüyüşü ve 14:00 kuralı (gündüz iniş) zorunlu.
- Zihinsel: Zirve ateşi’ne karşı dönün; “eğer şüphen varsa, in” kuralı. Deneyimli Sherpa ile gidin.
- Alternatifler: Annapurna veya Manaslu gibi zirveler daha az kalabalık, ama benzer riskli.
- İstatistik: Başarı oranı %50-60, ama dönüş oranı kritik. 200+ ceset hala dağda; çıkarma imkansız.
Kaynak: Musitem Haber
