Nepal’in Z Kuşağı grubu cumartesi günü bir siyasi parti kuracağını duyurdu ancak gelecek yıl yapılacak genel seçimlere katılımının bazı “temel” koşulların yerine getirilmesine bağlı olduğunu belirtti.
Nepal’in Z Kuşağı grubu Cumartesi günü bir siyasi parti kuracağını duyurdu, ancak gelecek yıl yapılacak genel seçimlere katılımının belirli “temel” koşulların yerine getirilmesine bağlı olduğunu belirtti.
Himalaya ülkesinde seçimlerin 5 Mart 2026’da yapılması planlanıyor.
Gençlik liderliğindeki grup, geçen ay yolsuzluğa karşı protesto gösterileri düzenledi ve hükümetin sosyal medya sitelerine getirdiği yasağın ardından K P Sharma Oli liderliğindeki hükümetin devrilmesine yol açtı.
Nepal’de Z Kuşağı’nın Siyasi Hareketi: Devrimden Parti Kurma Aşamasına
Nepal’de Z Kuşağı (Gen Z), son aylarda yaşanan dramatik olaylarla ülke siyasetini kökten sarsan bir güç haline geldi. Eylül 2025’te başlayan protestolar, sosyal medya engellemeleri ve siyasi elitlerin yolsuzlukları üzerine patlak verdi. Bu hareket, sadece hükümeti devirmekle kalmadı; şimdi de yeni bir siyasi oluşum kurma yönünde somut adımlar atıyor.
Arka Plan: #NepoKids ve Sosyal Medya İsyanı
- Tetkleyici Unsurlar: Hareket, TikTok ve Instagram’da #NepoKids (nepotizm çocukları) etiketiyle başladı. Siyasi liderlerin çocuklarının lüks yaşamlarını (marka kıyafetler, yurtdışı tatilleri, pahalı arabalar) ifşa eden videolar, Nepal’in genç işsizlik oranı %20’nin üzerinde olduğu bir ülkede büyük öfke yarattı. Gençler, göç ve yoksullukla boğuşurken elitlerin ayrıcalıklarını sosyal medyada belgelemeleri, kıvılcımı çaktı.
- Hükümetin Tepkisi: Hükümet, ifşaları bastırmak için TikTok, Instagram ve Discord gibi platformları engelledi. Bu, Z Kuşağı’nı daha da kızdırdı; çünkü Nepal’de milyonlarca aile, yurtdışındaki göçmen yakınlarıyla iletişim için bu araçlara bağımlı.
Protestoların Yükselişi ve Şiddet Dalgası (Eylül 2025)
- Başlangıç ve Yayılma: Protestolar, 7 Eylül’de Katmandu’da başladı. On binlerce genç sokaklara döküldü; parlamento binası, hükümet binaları ve siyasi parti merkezleri hedef alındı. Göstericiler, Nepal Komünist Partisi (NCP) ve Nepal Kongresi gibi geleneksel partilerin ofislerini yaktı, bayraklarını indirdi.
- Şiddet ve Kayıplar: Güvenlik güçleri gözyaşı gazı, basınçlı su ve gerçek mermi kullandı. En az 19-30 kişi öldü, 150’den fazla yaralı var. Protestocular da şiddet kullandı: Bakanların evleri yağmalandı, bazıları nehre atılıp dövüldü. Hapishanelerden 13.500 mahkum kaçtı, ordu sokağa çıkma yasağı ilan etti.
- Hükümetin Çöküşü: Önce İçişleri Bakanı Ramesh Lekhak, Tarım Bakanı Ramnath Adhikari ve Su Bakanı Pradeep Yadav istifa etti. 9 Eylül’de Başbakan KP Sharma Oli de koltuğunu bıraktı. Bu, Z Kuşağı’nın “dijital devrim” olarak adlandırılan zaferiydi.
Z Kuşağı’nın Örgütlenme Yapısı: Hami Nepal (Biz Nepal’iz)
- Liderlik: Hareketin öncüsü, 36 yaşındaki eski DJ Sudan Gurung’un kurduğu Hami Nepal örgütü. Gurung, 2015 depremi ve COVID-19 sırasında sivil yardım organize etmiş bir aktivist. Grup, Discord, Instagram ve TikTok üzerinden gençleri koordine etti; geleneksel partilerden bağımsız, liyakate dayalı bir yapı vaat ediyor.
- Başarıları:
- İnternet oylamasıyla eski Başyargıç Sushila Karki’yi Nepal’in ilk kadın geçici başbakanı olarak atattılar. Karki, yolsuzlukla mücadelede tanınıyor.
- Kabine revizyonu önerileri sundular; yozlaşmış yetkililerin görevden alınmasını talep ettiler.
- Manifesto: “Biz ateşiz” sloganıyla, nepotizm, yolsuzluk ve koalisyon istikrarsızlığına karşı köklü reform istiyorlar. Siyasi elitleri “ülke dışına sürmek” ve genç temsiliyeti artırmak hedef.
Güncel Durum: Siyasi Parti Kurma Girişimi (Eylül-Ekim 2025)
- Parti Kurma Adımları: Protestolar sonrası Hami Nepal, geleneksel partilerden kopuk yeni bir siyasi oluşum kurma yolunda. Sudan Gurung, 14 Eylül’de basın toplantısında “Gücü halka vereceğiz, yolsuz siyasetçileri adalet önüne çıkaracağız” dedi. Grup, erken seçimler (Mart 2026) öncesi resmi parti statüsü için başvurular yapıyor. Hedef: Z Kuşağı temsiliyetiyle (%40 genç nüfus) parlamento sandalye kazanmak.
- Tartışmalar: Eleştirmenler, hareketin “sosyal medya balonu” olduğunu söylüyor; ancak gençler, “Artık eski yüzler istemiyoruz” diye yanıt veriyor. Ordu ve cumhurbaşkanı, geçiş hükümetini destekliyor, ama kaos riski devam ediyor.
- Bölgesel Etki: Benzer isyanlar Sri Lanka, Bangladeş ve Endonezya’da Z Kuşağı’nı tetikledi. Nepal örneği, Asya’da “dijital demokrasi” tartışmalarını alevlendirdi.
Zaman Çizelgesi
| Tarih | Olay |
|---|---|
| Eylül 2025 Başı | #NepoKids etiketiyle sosyal medya ifşaları başlar. |
| 7 Eylül 2025 | Sosyal medya engeliyle protestolar patlak verir. |
| 8-9 Eylül 2025 | Bakan istifaları; parlamento ateşe verilir; Başbakan Oli istifa eder. |
| 10 Eylül 2025 | Ordu devreye girer; 19+ ölüm. |
| 14 Eylül 2025 | Sushila Karki geçici başbakan olur; Hami Nepal parti kurma sinyali verir. |
| Ekim 2025 | Erken seçim hazırlıkları; Z Kuşağı yeni oluşum için örgütlenir. |
Bu hareket, Nepal’in siyasi geleceğini yeniden şekillendirebilir. Gençlerin talepleri (işsizlik, şeffaflık, dijital özgürlük) karşılanmazsa, isyanlar yeniden alevlenebilir.
Hami Nepal Manifestosu: Detaylı İnceleme ve Ana Unsurlar
Hami Nepal (Biz Nepal’iz), Sudan Gurung liderliğindeki sivil toplum örgütü, Eylül 2025’te Nepal’deki Z Kuşağı protestolarını koordine eden ana aktörlerden biri olarak öne çıktı. Örgüt, geleneksel bir siyasi manifesto yayınlamaktan ziyade, protestolar sırasında Discord sunucusu üzerinden (100.000+ üye ile) 36 saat içinde derlenmiş, halkın katkısıyla oluşan bir “Gen Z Manifestosu”nu temel alıyor. Bu manifesto, sosyal medya üzerinden kamuoyuna açıldı ve erken seçimler (Mart 2026) öncesi siyasi parti kurma girişimleri için çerçeve oluşturuyor. Manifesto, “Biz Ateşiz” (We Are the Fire) sloganıyla yolsuzluk, nepotizm ve elit egemenliğine karşı köklü reformları vurguluyor.
Manifestonun Arka Planı ve Oluşum Süreci
- Oluşum: Manifesto, Başbakan KP Sharma Oli’nin istifası sonrası (9 Eylül 2025) Discord’da 10.000+ kullanıcının katılımıyla hazırlandı. Hami Nepal, ordu ile müzakerelerde bu belgeyi temel alarak Geçici Başbakan Sushila Karki’nin atanmasını savundu. Örgüt, manifestoyu “halkın sesi” olarak konumlandırıyor; geleneksel partilerden bağımsız, liyakat odaklı bir yapı vaat ediyor.
- Temel Felsefe: “Halk için, halk tarafından” (For the People, By the People) mottosuyla, yardım dağıtımındaki şeffaflığı (yüzde 100 fon aktarımı, gönüllü masrafları) siyasete uyarlıyor. Hedef: Gençlerin (%40 nüfus) temsiliyetini artırmak, elitleri “ülke dışına sürmek”.
- Güncel Durum: Manifesto, parti başvuru sürecinde (Ekim 2025) revize ediliyor. Eleştirmenler, Discord oylamalarının “trol” riski taşıdığını söylüyor, ancak gençler “dijital demokrasi” olarak savunuyor.
Manifestonun Ana Maddeleri Manifesto, 10 ana başlık altında toplanıyor. Bunlar, yolsuzlukla mücadele, ekonomik reform ve anayasal değişiklikleri kapsıyor.
| Madde No | Başlık | Detaylar ve Örnek Talepler |
|---|---|---|
| 1 | Yolsuzluk ve Nepotizmle Mücadele | – Siyasi elitlerin (eski liderler) katliam ve yolsuzluk suçlarından yargılanması; mallarına el koyma. – #NepoKids kampanyası gibi ifşaları kurumsallaştırmak: Lüks yaşam beyan zorunluluğu. – Kamu ihalelerinde şeffaflık: Blockchain tabanlı takip sistemi. |
| 2 | Anayasal ve Siyasi Reformlar | – Yeni Anayasa: 2 ay içinde hazırlanması, Hindu Rashtra (Hindu Devleti) ilanı. – Doğrudan seçilmiş yürütme: Parlamento yerine halk oylu başbakan. – Başbakanlık sınırı: Maksimum 2 dönem. – Eyaletleri kaldırma: Merkezi yönetimle verimsizliği önleme. |
| 3 | Gençlik ve Eğitim Temsiliyeti | – Parlamento’da %40 genç kota; yaş sınırı 21’e düşürme. – Ücretsiz eğitim ve beceri programları: İşsizlik oranını %20’den %5’e indirme hedefi. – Sosyal medya özgürlüğü: Sansür yasağı, Discord/Instagram gibi platformları ulusal koordinasyon aracı yapma. |
| 4 | Ekonomik ve İstihdam Reformları | – Ortalama aylık gelir hedefi: 100.000 NPR (küresel ortalamaya yaklaşma). – Vergi indirimleri: Bireysel ve kurumsal oranları %15’e düşürme. – Girişimcilik teşviki: Startup fonu (yıllık 10 milyar NPR), yabancı yatırımda liyakat önceliği. |
| 5 | Kurumsal Güçlendirme | – Liyakat sistemi: Atamalarda performans bazlı puanlama, bağlantı yasağı. – Yargı ve bürokrasi reformu: Eski rejim atamalarının temizliği. – Ordu-sivil işbirliği: Hami Nepal’in sel kurtarma eğitimleri gibi modelleri genişletme. |
| 6 | Dijital ve Şeffaflık Reformları | – Kamu harcamaları canlı yayın: Her bakanlık Discord benzeri platformda hesap verecek. – Veri koruma yasası: Sosyal medya engellerine karşı anayasal koruma. – Halk oylamaları: Kritik kararlar için online referandumlar. |
| 7 | Sosyal Adalet ve Eşitlik | – Göçmen hakları: Yurtdışı Nepallilere oy hakkı. – Cinsiyet eşitliği: Kadın kotası %33’ten %50’ye çıkarma. – Azınlık koruması: Etnik/ dini ayrımcılığa sıfır tolerans. |
| 8 | Çevre ve Sürdürülebilirlik | – Deprem/ sel sonrası yeniden yapılandırma: Hami Nepal’in 2015 projeleri gibi halk odaklı. – Yeşil ekonomi: Yenilenebilir enerjiye %20 bütçe ayırma. |
| 9 | Uluslararası İlişkiler | – Bağımsızlık vurgusu: Yabancı NGO’lara (USAID/NED) bağımlılığı azaltma; kendi kaynaklarla kalkınma. – Sınır güvenliği: Çin/ Hindistan anlaşmazlıklarında ulusal öncelik. |
| 10 | Uygulama ve İzleme | – Bağımsız denetim komisyonu: Gençlerden oluşan, yıllık rapor zorunluluğu. – Protesto hakkı: Barışçıl gösterilere yasal koruma. |
Manifestonun Etkileri ve Tartışmalar
- Başarılar: Manifesto, Karki’nin atanmasında etkili oldu; kabine revizyonlarında (yozlaşmış yetkililerin uzaklaştırılması) kullanıldı. Erken seçim hazırlıklarında Z Kuşağı partilerinin temelini oluşturuyor.
- Eleştiriler: Bazı kesimler, Discord oylamalarını “şiddet çağrısı” (Molotov kokteyli tartışmaları) içeren “sosyal medya balonu” olarak görüyor. Finansal şeffaflık eksikliği (web sitesinde detay yetersizliği) sorgulanıyor. Ayrıca, Hindu Rashtra talebi etnik gerilim yaratabilir.
- Bölgesel Bağlam: Bangladeş’teki Students Against Discrimination gibi, manifesto Asya’daki Z Kuşağı hareketlerini etkiliyor; “dijital devrim” modelini yayıyor.
Bu manifesto, Nepal’in siyasi dönüşümünde dönüm noktası olabilir.
Kaynak: Musitem Haber
