BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi: Sudan’da kolera nedeniyle 3.000’den fazla ölüm ve 120.000 enfeksiyon kaydedildi.
Sudan’da Kolera Salgını: BM OCHA’nın Güncel Uyarıları
BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), Sudan’daki kolera salgınında kaydedilen 3.000’den fazla ölüm ve 120.000 enfeksiyon vakasına dikkat çekerek, durumun giderek kötüleştiğini bildirdi. Bu veriler, salgın Temmuz 2024’te başlamasından bu yana Federal Sağlık Bakanlığı tarafından raporlanan toplam rakamlara dayanıyor ve özellikle Darfur bölgesinde enfeksiyon oranlarının hızla arttığını gösteriyor. OCHA, sağlık sisteminin çökme noktasında olduğunu vurgulayarak, yağışlı sezonun devam etmesiyle riskin daha da büyüdüğünü ifade ediyor.
Salgının Kapsamı ve Etkileri
- Vaka ve Ölüm Sayıları: Sudan genelinde 17 eyaleti etkileyen salgın, Ağustos 2025 itibarıyla 122.000 şüpheli vaka ve 3.400’ün üzerinde ölümle sonuçlandı. Darfur’da enfeksiyonlar tüm eyaletlerde yükselirken, Kuzey Darfur’da 7.500 vaka ve 114 ölüm, Güney Darfur’da ise 4.900 vaka ve 251 ölüm kaydedildi. Ölüm oranı, DSÖ’nün acil durum eşiğinin 5 katı seviyesinde.
- Risk Altındaki Gruplar: 33,5 milyondan fazla kişi, özellikle 5 yaş altı 5,7 milyon çocuk risk altında. Yaşlılar (70+), 60-69 ve 20-29 yaş grupları en yüksek ölüm oranlarına sahip (%14,56’ya varan). Sınır ötesi yayılma da gözlemleniyor; Çad ve Güney Sudan’a sıçrama vakaları raporlandı.
- Bölgesel Dağılım: En yüksek vaka yoğunluğu Hartum (22.225+), Kuzey Kordofan ve Beyaz Nil eyaletlerinde. El Fasher gibi kuşatılmış bölgelerde 260.000 sivil (yarısı çocuk) açlık, şiddet ve kolera üçlüsüyle karşı karşıya.
Nedenler ve Engeller
Kolera, kirli su kaynakları, yetersiz sanitasyon ve çatışma kaynaklı altyapı çöküşü nedeniyle hızla yayılıyor. Sudan’daki iç savaş (Nisan 2023’ten beri), hastanelerin %90’ının işlevsiz hale gelmesine yol açtı. Kordofan ve Darfur’da artan şiddet, yardım erişimini engelliyor; örneğin El Fasher çevresinde toprak barikatlar insani konvoyları bloke ediyor. UNICEF, 640.000 çocuğun doğrudan tehdit altında olduğunu ve 30,6 milyon dolar acil fon gerektiğini belirtiyor.
Yanıt Çabaları ve Çağrılar
- Yapılan Müdahaleler: OCHA ve ortakları, 40 milyon dolarlık fonla (UNCERF ve Sudan İnsani Fonu aracılığıyla) hızlı müdahale merkezleri kurdu. Örnek: Omdurman’da 3 günde bir kolera tedavi merkezi (triyaj, ilaç, laboratuvar) hayata geçirildi. Save the Children ve Sudan Kızıl Haçı, eğitim ve hijyen kampanyaları yürütüyor. Aşılama seferberlikleri ve WASH (su, sanitasyon, hijyen) destekleri artırıldı.
- Finansman Durumu: 4,2 milyar dolarlık insani yardım çağrısı sadece %27 fonlandı. OCHA, 50 milyon dolar ek acil fon talep ediyor; aksi takdirde stoklar tükenip vakalar patlayacak.
- Uluslararası Çağrı: OCHA, çatışan taraflara ateşkes, sivillerin korunması ve yardım koridorlarının açılmasını istiyor. “Sudan, tam ölçekli bir halk sağlığı felaketinin eşiğinde” uyarısı yapılıyor.
Bu kriz, Sudan’ı küresel kolera yükünün %52’sini taşıyan Doğu ve Güney Afrika’daki en kritik noktalardan biri haline getiriyor. Güncel gelişmeler için OCHA’nın resmi raporlarını takip edin.
Kolera
Nedir?
Kolera akut ve şiddetli ishal ile seyreden bir hastalıktır. Kolera, kalabalık ortamlarda yaşayan savaş, yoksulluk ve doğal afetlerden etkilenen topluluklarda kolayca yayılıp ölümlere yol açabilmektedir. Koleranın su ve kişisel hijyenin yetersiz olduğu yerde görülme olasılığı daha fazladır. Başta su hijyeninin yetersiz olduğu toplumlar olmak üzere, göçmenler ve yerleşik düzeni olmayan nüfus gruplarında kamp hayatının olduğu bölgelerde, ayrıca kanalizasyon sisteminin içme ve kullanma sularına karıştığı aşırı yağmur, sel, deprem gibi doğal afetlerden sonra görülme riski yüksektir. Risk altındaki toplumun yaşam koşullarının iyileştirilmesi ve halkın eğitimi, hastalığın önlenmesinde esastır.
Nasıl Bulaşır?
Hastalık genellikle dışkı karışmış suların içilmesiyle ya da bulaştığı yiyeceklerin yenmesi ile gerçekleşir. Hastalık bulaşmış kişilerin kirli elleriyle temas eden yiyecekler de hastalığı bulaştırabilir. Kuluçka süresi genellikle 2-3 gündür.
Belirtileri Nelerdir?
Hastalık çoğu zaman hafif seyreder. Hastalarda hiçbir belirti olmayabilir veya yalnızca hafif bir ishal olabilir. Karın ağrısı, bulantı, kusma, bol ve sık, pirinç suyu görünümünde dışkılama, su mineral ve tuz kaybına bağlı olarak susuzluk hissi, kas krampları görülebilmektedir. Ancak hastaların bir bölümünde hastalık ağır sulu ishal ve kusma ile başlar ve vücuttan büyük miktarda sıvı ve tuz kaybı ile sonuçlanır. Ağır kolera olgularında sıklıkla mide, kol ve bacaklarda kramplar olur. Bu kişilerde vücut sıvılarının hızla kaybedilmesine bağlı dehidratasyon ve şok tablosu ortaya çıkar. Tedavi edilmez ise saatler içinde ölümle sonuçlanabilir.
Tanısı Nasıl Konur?
Klinik belirtilerinin yanı sıra hastalığa özgü laboratuvar yöntemleri ile yapılan inceleme sonucunda tanı konulur.
Tedavisi Nasıldır?
Hastaların kolera belirtileri göstermeleri durumunda özellikle çocuk, yaşlı ve hamilelerin sağlık kuruluşuna başvurmaları gerekmektedir. Sağlık kuruluşlarında hastalığa özgü tedaviler uygulanmaktadır.
Korunma Yolları Nelerdir?
İçme sularının, yiyecek hazırlamada ve banyo yapmada kullanılan suların temiz olması önemlidir. İçme ve kullanma suyu olarak klorlanmış şebeke suyu tercih edilmeli, kaynağı bilinmeyen ve klorlanmamış suları tüketmemeli, ancak zorunlu durumlarda 10 dakika kaynattıktan sonra kullanılmalıdır. Kişisel hijyen kurallarına uyulmalı. Yemekten önce ve sonra tuvaletten önce ve sonra yemek hazırlamadan önce ve sonra bebeklerin altını değiştirmeden önce ve sonra bebekleri beslemeden önce ve sonra eller mutlaka bol temiz su ve sabunla yıkanmalıdır. Toplu yaşam alanlarında tuvalet temizliği ve hijyeni, kapı kolları ve musluk temizliği çamaşır suyu ile sulandırılmış su kullanarak yapılmalıdır. Kolera bulunan bölgelere seyahat edecek kişilerin kaynağını bilmedikleri su ve açıkta satılan gıdaları tüketmemeye özen göstermelilerdir. Kolera olan bölgede özellikle çiğ deniz ürünlerinin yenmemesi gerekir. Kolera hastasının dışkısı, kusmuğu ile kirlenen yüzeyler ve hastaların kullandığı eşyalar dezenfekte edilmelidir. Karasinek gibi hastalığın yayılmasında önemli rol oynayan vektör ve haşerelerle mücadele edilmelidir. Koleradan tam koruyan bir aşı bulunmamaktadır.
Kimler Riskli Altındadır?
Hastalıktan en çok kişisel temizlik kurallarına dikkat etmeyen, el yıkama alışkanlığı olmayan, yiyecekleri tüketmeden önce iyi yıkamayan ve yeterince pişirmeden yiyen, güvenli içme ve kullanma suyuna ulaşımın olmadığı toplum ve kişiler etkilenmektedir. Hastaların Kolera belirtileri göstermeleri durumunda özellikle çocuk, yaşlı ve hamilelerin sağlık kuruluşuna başvurmaları gerekmektedir.
Kaynak: Musitem Haber
