ABD Başkanı Donald Trump, Putin zirvesinin ‘doğru hissettirmediğini’ ancak ‘gelecekte’ düzenleneceğini söyledi.
Rusya’nın en büyük petrol şirketlerine yaptırım uygulanmasının ‘zamanının geldiğini’ de sözlerine ekledi
ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile planlanan Budapeşte zirvesini iptal ettiğini açıkladı. Trump, açıklamasında şu ifadeleri kullandı: “Bana doğru gelmedi… Hedeflediğimiz yere ulaşamayacağımızı hissettim, bu yüzden iptal ettim.” (Orijinal İngilizce: “It just didn’t feel right to me… It didn’t feel like we were going to get to the place we have to get, so I canceled it.”)
Ayrıca: Trump, yabancı topraklarda uyuşturucu kaçakçılarına karşı olası ABD askeri saldırıları hakkında Kongre’yi bilgilendireceğini söyledi: “Hayat kurtarmak için bunu yapmak zorundayız.” dedi.
Trump, ABD’nin Kolombiya ve başkanına karşı ‘çok ciddi adımlar’ atacağını söyledi
Detaylar:
- Zirve Planı: Görüşme, Ukrayna savaşı ve ikili ilişkiler üzerine odaklanacaktı. Macaristan Dışişleri Bakanı Péter Szijjártó, daha önce ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile zirve hazırlıklarını görüşmüş ve iptal iddialarını yalanlamıştı. Ancak Trump’ın kararıyla zirve askıya alındı.
- Trump’ın Ek Yorumu: İptale rağmen, Ukrayna’daki müzakerelerin “oldukça iyi gittiğini” ve Putin ile gelecekte başka bir görüşme yapmayı planladığını belirtti.
- Arka Plan: Bu karar, Trump’ın Rusya’nın iki büyük petrol şirketine (muhtemelen Rosneft ve Gazprom) yaptırım uygulaması sonrası geldi. Trump, yaptırımlar için “Uzun süre bekledik, artık zamanı geldi” demişti.
Bu gelişme, uluslararası medyada ve X’te (eski Twitter) hızla yayıldı. İptal, ABD-Rusya ilişkilerinde yeni bir belirsizlik yarattı.
Ukrayna-Rusya Müzakereleri: Güncel Durum (Ekim 2025)
Ukrayna ile Rusya arasındaki savaş, 2022’den beri devam ederken, barış müzakereleri son aylarda ABD Başkanı Donald Trump’ın girişimleri sayesinde yeniden hız kazandı. Trump’ın Ocak 2025’te göreve başlamasından bu yana, müzakereler ABD-Rusya ilişkilerinin merkezinde yer alıyor. Ancak Rusya’nın taviz vermemesi, Avrupa’nın Ukrayna’ya desteği ve yeni yaptırımlar nedeniyle süreç belirsizliğini koruyor.
Ana Gelişmeler:
- Trump-Putin Zirvesi İptali (21-22 Ekim 2025): Trump ve Putin, Ukrayna’da ateşkes için Budapeşte’de (Macaristan) görüşmeyi planlamıştı. Ancak Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile telefon görüşmesinde Rusya’nın “anında ateşkes” talebini reddetmesi üzerine zirve askıya alındı. Trump, iptal kararını “Bana doğru gelmedi… Hedeflediğimiz yere ulaşamayacağımızı hissettim” sözleriyle açıkladı. Buna rağmen Trump, müzakerelerin “oldukça iyi gittiğini” ve gelecekte başka bir görüşme yapmayı umduğunu belirtti.
- Trump’ın Ateşkes Önerisi: Trump, savaşın mevcut cephe hatlarında dondurulmasını (current line of contact) önerdi. Bu, Rusya’nın işgal ettiği Donetsk, Luhansk, Herson ve Zaporijya bölgelerinin büyük kısmını elinde tutması anlamına geliyor. Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenskiy, bunu “iyi bir uzlaşma” olarak nitelendirdi ve destekledi. Ancak Zelenskiy, NATO üyeliği ve Tomahawk füzeleri gibi ek destekler talep ediyor.
- Avrupa ve NATO’nun Tutumu: 21 Ekim’de Zelenskiy, İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya ve diğer 30 Batılı liderle ortak bir bildiri yayınladı. Bildiride, “Mevcut cephe hatları müzakerelerin başlangıç noktası olmalı” denildi. Avrupa, Ukrayna’ya çok uluslu bir istikrar gücü (hava sahası ve deniz koruma) sağlamayı ve Rusya’ya ekonomik baskıyı artırmayı taahhüt etti. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Trump ile Washington’da görüşerek Avrupa’nın ateşkes görüşlerini iletti. Rutte, Trump-Zelenskiy zirvesinin “felaket olmadığını” ve barış için ilerleme kaydettiğini belirtti.
- Yeni Yaptırımlar: Trump yönetimi, Rusya’nın barış sürecine “ciddi taahhüt göstermemesi” nedeniyle 22 Ekim’de Rosneft ve Lukoil gibi iki büyük petrol şirketine yaptırım uyguladı. Bu, Rusya’nın savaş fonlarını hedefliyor ve “ateşkes için baskı” olarak nitelendiriliyor. Yaptırımlar, E.O. 14024 emriyle onlarca yan şirketi kapsıyor ve yabancı kurumlara ikincil yaptırımlar riski getiriyor.
Tarafların Pozisyonları:
| Taraf | Ana Talepler | Son Değişiklikler |
|---|---|---|
| Ukrayna (Zelenskiy) | Tam toprak bütünlüğü, NATO üyeliği, Rus işgali altındaki bölgelerin diplomatik geri alınması. | Trump’ın cephe dondurma önerisini kabul etti, ancak Tomahawk füzeleri ve NATO şemsiyesi istiyor. Putin’le görüşmeyi “imkansız” kılan bir kararname imzaladı. |
| Rusya (Putin) | Donbas’ta (Donetsk dahil) tam kontrol, Ukrayna’nın silahsızlandırılması, NATO genişlemesinin engellenmesi. | Ateşkes reddi, toprak taleplerinde ısrar. Putin, Trump’a Herson ve Zaporijya’dan kısmi çekilme önerdi ama Donetsk’te taviz vermedi. |
| ABD (Trump) | Hızlı ateşkes, “güçle barış” stratejisi. | Putin’le Ağustos 2025 Alaska zirvesi başarısız oldu. Şimdi yaptırımlarla baskı artırıyor, ama Zelenskiy’i “barışa zorlama” riski var. |
| Avrupa/NATO | Ukrayna’nın güçlü pozisyonu, Rusya’ya ekonomik yaptırımlar (140 milyar €’luk Rus varlıklarının Ukrayna’ya aktarılması). | 12 maddelik ateşkes planı hazırlıyor; Trump’ı Kiev lehine etkilemeye çalışıyor. |
Kamuoyu ve Gelecek Beklentileri:
- Ukrayna’da anketlere göre halkın %69’u hızlı müzakereyi destekliyor (Gallup, 2025).
- Rusya’da %57’si barış görüşmelerini istiyor (Levada, 2022’den beri benzer).
- X (eski Twitter) tartışmalarında, yaptırımlar “gerekli baskı” olarak görülüyor, ama bazı kullanıcılar Avrupa’nın “sabotaj” iddialarını dile getiriyor.
Müzakereler, Trump’ın “arabulucu başkan” imajı ve Rusya’nın ekonomik zorlukları nedeniyle ivme kazanabilir. Ancak Putin’in taviz vermemesi ve Ukrayna’nın NATO talebi engel oluşturuyor. Avrupa, Zelenskiy’i Trump’ın baskısına karşı destekleyerek süreci dengelemeye çalışıyor. Daha fazla gelişme için Trump’ın bir sonraki hamlesi kritik.
Kaynak: Musitem Haber
