6 Ekim sabahının erken saatlerinde Kırgız Cumhuriyeti topraklarında 5,7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.
5 Ekim 2025’te, Kırgızistan’ın Kanysh-Kyya kentinin 45 km kuzeydoğusu yakınlarında, saat 20:28 UTC’de 5,7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.
Avrupa Akdeniz Sismoloji Merkezi (EMSC), Kırgızistan’da 5,7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldiğini bildirdi.
Sismologlara göre deprem, 350.000’den fazla nüfusa sahip Kazakistan’ın Taraz şehrinin 80 kilometre kuzeyinde ve Özbekistan’ın Namangan şehrine 133 kilometre uzaklıkta, UTC saatiyle 20:28’de (Moskova saatiyle 23:28) meydana geldi.
Özbekistan Sismoloji Servisi’ne göre, sarsıntılar Taşkent saatiyle 01:29’da kaydedildi.
Depremin merkez üssü, Kırgızistan’ın Celal-Abad bölgesinde, Taşkent’in yaklaşık 199 kilometre kuzeydoğusunda, 10 kilometre derinlikteydi (koordinatlar: 41,94°K, 71,43°D).
Depremlerin merkez üssündeki şiddeti sismik ölçekte 7 noktaya ulaşırken, Özbekistan’da deprem çok daha zayıf hissedildi:
Özbekistan’da herhangi bir hasar veya can kaybı bildirilmedi.
Kırgızistan’ın Deprem Geçmişi
Kırgızistan, Tian Shan dağlarının bulunduğu tektonik olarak aktif bir bölgede yer alır. Hindistan-Avrasya levhalarının çarpışması nedeniyle ülke, Orta Asya’nın en sismik aktif ülkelerinden biridir. Tarihi kayıtlara göre, antik dönemlerden beri yıkıcı depremler yaşanmıştır. 1900’den bu yana en az 11 adet büyüklüğü 7’nin üzerinde deprem kaydedilmiş olup, bu depremler ortalama 10-15 yılda bir tekrarlanır. Ülke, yılda ortalama 421 adet büyüklüğü 3 ve üzeri depreme maruz kalır; bunların 133’ü 4+, 5’i ise 5+ büyüklüğündedir. 2025 yılına kadar toplam 2006 adet büyüklüğü 4+ deprem gözlemlenmiştir.
Önemli Tarihi Depremler
Aşağıdaki tablo, Kırgızistan’ı etkileyen başlıca depremleri özetler (episentrumu ülkede veya komşu bölgelerde olup önemli hasar verenler dahil):
| Tarih | Büyüklük (Mw) | Yer / Bölge | Etkiler / Can Kaybı |
|---|---|---|---|
| 4 Ocak 1911 | 8.0 | Bişkek’in 181 km güneyi | Yıkıcı hasar; binlerce bina etkilendi, tam sayı bilinmiyor. |
| 3 Ocak 1911 | 7.8 | Chong-Kemin Vadisi | Almatı’da 770 bina yıkıldı; heyelanlar ve fay hatları oluştu. |
| 12 Temmuz 1924 | 6.7 | Oş yakınları | Bölgesel hasar; en büyüklerden biri. |
| 10 Eylül 1946 | 7.5-7.6 | Chatkal (Batı Kırgızistan) | En yıkıcı deprem; şiddet X (Mercalli); ölü sayısı bilinmiyor, Tian Shan’ı sarstı. |
| 5 Ekim 2008 | 6.6 | Oş-Nura köyü (Çin sınırı) | 74 ölü, 120 yaralı; Nura köyü tamamen yıkıldı, Orta Asya’da hissedildi. |
| 19 Temmuz 2011 | 6.1 | Fergana Vadisi (Özbekistan sınırı) | 13 ölü, 86 yaralı; evlerde çatlaklar, Batken etkilendi |
| 26 Haziran 2016 | 6.3 | Genel (USGS verisi) | Ölü veya hasar raporu yok. |
| 22 Ocak 2024 | 7.0-7.1 | Kızıl-Su / Üçturfan (Çin sınırı) | 2 ağır 6 yaralı; 47 ev yıkıldı, Almatı’da panik; Kırgızistan’da can kaybı yok. |
| 5 Ekim 2025 | 5.7 | Kırgızistan’ın Celal-Abad bölgesi | – |
Bu depremler, genellikle ters atımlı ve doğrultu atımlı faylar (örneğin Talas-Fergana Fayı) üzerinde meydana gelmiştir. Son dönemde (2025 itibarıyla), büyüklüğü 5+ olan 7 deprem kaydedilmiş; en güçlüsü 5.8 (22 hafta önce).
Genel Gözlemler
- Sismik Aktivite: Kırgızistan orta düzeyde sismik risk taşır; 2024’te 10 deprem yaşanmış, en büyüğü 4.7. 2025’te ise 615+ deprem tespit edilmiş.
- Risk Faktörleri: Dağlık arazi heyelanları tetikler; Bişkek gibi şehirler aktif faylar (Issyk Ata Fayı) üzerinde yer alır.
- Hazırlık: Ülke, sismik gözlem ağları ve atlaslarla (örneğin 2009 Deprem Atlası) riski izler, ancak hızlı kentleşme riski artırır.
Kaynak: Musitem Haber
