20 Haziran 2025 tarihi itibarıyla, İsrail ve İran arasındaki savaş devam etmekte ve bölgedeki durum giderek daha da karmaşık hale gelmektedir. Özellikle son aylarda yaşanan çatışmaların yoğunluğu, uluslararası diplomasi ve güvenlik alanlarında kaygı yaratmakta.
Ne Oluyor? (What Is Happening?)
İsrail, İran’ın nükleer programına yönelik endişelerini artıran bir dizi hava saldırısı gerçekleştirdi. Bu saldırılar, İran’ın nükleer tesislerini hedef almakta. İran ise buna karşılık, misilleme olarak İslami Devrim Muhafızları Ordusu tarafından yapılan saldırılarla yanıt vermekte. Bu çatışmalar, sivillerin hayatını tehdit eden bir boyut kazandı.
Neden Savaş? (Why Is There a War?)
Birçok ülkenin müdahil olduğu bu çatışmanın nedenleri arasında, İran’ın nükleer kapasitesi ve bölgesel etkisi yer almakta. Ayrıca, İran’ın desteklediği militan grupların İsrail topraklarına yönelik tehditleri de durumu daha da tırmandırmıştır.
Kimin Rolü Var? (Who Is Involved?)
- İsrail: Savunma Bakanı Benny Gantz, çatışma hakkında açıklamalarda bulundu ve “İran’ın nükleer silahlanmasını durdurmak için her türlü önlemi alacağız” dedi.
- İran: İran Cumhurbaşkanı Ebrahim Raisi ise, “Savaş, bölgedeki dengeleri değiştirecektir” açıklamasında bulundu.
- ABD: Ülkede, diplomatik bir çözüm için aracılık eden Amerika Birleşik Devletleri, iki ülkedeki çatışmanın daha da büyümesini istemiyor.
Ne Zaman Son Bulacak? (When Will It End?)
Uzmanlar, çatışmanın devam etmesi halinde, bölgesel ve küresel güvenlik dengelerinin büyük ölçüde değişeceğini belirtmektedir. Müzakere çabaları sürdürülse de, her iki tarafın da pazarlık için beklediği koşurlar henüz sağlanamadı.
| İsrail-İran Çatışması: Temel Bilgiler |
|---|
| Başlangıç Tarihi: 2025 |
| Bölge: Orta Doğu |
| İlgili Taraflar: İsrail, İran, ABD, diğer bölgesel güçler |
Son Durum ve Etkiler
İsrail ve İran arasındaki çatışmanın sürmesi, bölgede enerji fiyatları üzerinde dalgalanmalara yol açmakta. Uluslararası piyasalarda, İran’ın petrol üretimi ve ihracatı üzerindeki belirsizlikler, fiyat artışlarına neden olmaktadır. Bunun yanı sıra, bölgedeki ülkelerde güvenlik endişeleri de artış göstermektedir.
20 Haziran 2025 tarihi itibarıyla İsrail-İran savaşında son durum, mevcut kaynaklara göre şu şekilde özetlenebilir:
Savaşın Başlangıcı ve Gelişimi: Çatışmalar, 13 Haziran 2025’te İsrail’in “Yükselen Aslan Operasyonu” adıyla İran’a yönelik geniş çaplı hava saldırılarıyla başladı.
İsrail, İran’ın nükleer tesislerini, askeri üslerini ve üst düzey askeri liderlerini hedef aldı. Bu saldırılarda Natanz, İsfahan ve Arak gibi kritik nükleer tesisler zarar gördü,
İran Devrim Muhafızları Komutanı Hüseyin Selâmi, Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri ve nükleer bilimciler Fereydoon Abbasi ile Muhammed Mehdi Tehranchi dahil çok sayıda üst düzey yetkili öldürüldü. İran, bu saldırılara misilleme olarak “Gerçek Vaat” operasyonuyla Tel Aviv, Kudüs ve Hayfa gibi İsrail şehirlerine balistik ve hipersonik füzeler fırlattı.
Kayıplar ve Hasar: İran Sağlık Bakanlığı’na göre, İsrail’in saldırılarında 13 Haziran’dan bu yana en az 585 kişi öldü, 1000’in üzerinde kişi yaralandı. İsrail tarafında ise İran’ın misilleme saldırılarında 24 kişi hayatını kaybetti, 592 kişi yaralandı. Her iki tarafta da altyapı hasarı ciddi boyutlarda; İran’da petrol rafinerileri, nükleer tesisler ve Tahran’daki devlet televizyonu binası vurulurken, İsrail’de Tel Aviv ve Hayfa gibi şehirlerde binalar hasar gördü.
Karşılıklı Saldırılar ve Tırmanma: Savaşın 7. gününde (19 Haziran), İran, İsrail’e yönelik yeni füze saldırıları başlattı ve İsrail’in Kanal 14 televizyon binası için tahliye çağrısı yaptı. İsrail ise Tahran’da santrifüj üretim tesisleri ve askeri fabrikaları vurdu. İran, bir İsrail “Hermes 900” İHA’sını düşürdüğünü iddia ederken, İsrail, İran’ın füze altyapısının üçte ikisini imha ettiğini öne sürdü.
Uluslararası Tepkiler: Birçok ülke ve uluslararası kuruluş, İsrail’in saldırısını kınadı. Türkiye, Suudi Arabistan, Malezya ve İslam İşbirliği Teşkilatı, saldırıları uluslararası hukukun ihlali olarak nitelendirdi. ABD Başkanı Donald Trump, çatışmalara doğrudan müdahil olmadığını belirtse de, İsrail’e destek verdiğini ifade etti ve İran’ın “koşulsuz teslim” olması gerektiğini söyledi. Rusya, İsrail’in Buşehr’deki nükleer tesise yönelik saldırılarını durdurmasını talep etti.
Mevcut Durum (20 Haziran): Çatışmalar devam ediyor ve her iki taraf da hava saldırılarını sürdürüyor. İran, Hürmüz Boğazı’nı kapatma tehdidinde bulundu, bu da küresel petrol piyasalarını etkileyebilir. İsrail, İran’ın hava savunma sistemlerini büyük ölçüde devre dışı bıraktığını iddia ederken, İran, İsrail’e yönelik füze saldırılarının devam edeceğini duyurdu. ABD, Orta Doğu’ya ek F-16, F-22 ve F-35 uçakları gönderdi, ancak Trump henüz doğrudan müdahale konusunda nihai kararını vermediğini belirtti.
Sivil Durum ve Bölgesel Etkiler: Tahran’da internet erişimi kısıtlandı, halk arasında panik ve tahliye girişimleri arttı. İsrail’de ise sirenler sıkça çalıyor ve siviller sığınaklara yönlendiriliyor. Çatışmalar, Orta Doğu’daki güç dengelerini sarsarak bölgesel istikrarsızlığı artırıyor. Petrol fiyatlarındaki yükseliş, küresel ekonomiyi etkileyebilir
Kaynak: Musitem Haber
