Namibya Sağlık ve Sosyal Hizmetler Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, ülkenin batısındaki sahil kenti Swakopmund’ta bir kişide M Çiçeği virüsü tespit edildiği belirtildi. Swakopmund Bölge Hastanesi’nde tedavi altına alınan hastanın sağlık durumunun stabil olduğu aktarılarak, sağlık ekiplerinin potansiyel olarak maruz kalan kişileri belirlemek ve daha fazla yayılmayı önlemek için aktif izleme ve araştırma yaptığı kaydedildi.
Namibya Sağlık ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, 19 Ekim 2025 tarihinde (bugünden bir gün önce) ülkedeki ilk mpox vakasını resmi olarak doğruladı ve ulusal bir salgın ilan etti. Vaka, Erongo Bölgesi’ndeki Swakopmund sahil kentinde tespit edildi. Bakanlık sözcüsü Walters Kamaya ve Sağlık Bakanı Dr. Esperance Luvindao’nun açıklamalarına göre, bu vaka Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC) ülkeleri arasındaki sınır ötesi seyahat kaynaklı bir bulaşma olarak değerlendiriliyor.
Detaylar:
- Vaka Bilgisi: Hasta, mpox semptomları (ateş, baş ağrısı, lenf nodu şişliği, kas ağrıları ve kabarcıklaşan döküntü) gösteren bir birey. Hastalık, zoonotik bir virüs (orthopoxvirus) kaynaklı olup, hayvan-insan ve insan-insan teması yoluyla yayılıyor. Semptomlar genellikle 2-4 hafta sürüyor ve kabuklar iyileşene kadar bulaşıcı.
- Önlemler: Bakanlık, halkı uyanık olmaya çağırıyor. Temas, hijyen ve aşı (mevcut durumlarda) önlemleri vurgulanıyor. Namibya, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) rehberliğinde hazırlıklı; daha önce şüpheli vakalar test edilmiş ancak negatif çıkmıştı.
- Bölgesel Bağlam: Afrika’da mpox vakaları artıyor; 2024’te Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde büyük bir salgın yaşandı ve WHO, Ağustos 2024’te uluslararası acil durum ilan etmişti. Namibya, Angola, Zambiya, Zimbabwe ve Güney Afrika gibi komşularıyla sınır paylaştığı için risk altında.
Maymun Çiçeği virüsü, fareler ve sincaplar gibi kemirgen hayvanlardan veya enfekte olmuş bireylerden bulaşıyor.
İlk belirtiler virüsü kaptıktan sonraki 5 ila 21 günde ortaya çıkabiliyor. Virüs genelde yüksek ateş, baş, sırt ve kas ağrısı, lenf bezlerinde şişlik, yorgunluk, üşüme, titreme ve ciltte su çiçeğine benzer kabarcıklara neden oluyor.
Mpox (Maymun Çiçeği) Semptomları ve Tedavisi
Mpox, Monkeypox virüsü (orthopoxvirus ailesinden) kaynaklı zoonotik (hayvan-insan bulaşabilen) bir hastalıktır. Genellikle hafif seyreder, ancak bağışıklığı zayıf kişilerde (çocuklar, hamileler, HIV’liler) ciddi komplikasyonlara yol açabilir. İnkübasyon süresi 5-21 gün arasındadır ve hastalık 2-4 hafta sürer. Bulaşma yolları: Yakın temas (cilt lezyonları, vücut sıvıları), enfekte hayvanlarla temas, kontamine nesneler veya solunum damlacıkları.
Mpox (Maymun Çiçeği) Semptomları ve TedavisiMpox, Monkeypox virüsü (orthopoxvirus ailesinden) kaynaklı zoonotik (hayvan-insan bulaşabilen) bir hastalıktır. Genellikle hafif seyreder, ancak bağışıklığı zayıf kişilerde (çocuklar, hamileler, HIV’liler) ciddi komplikasyonlara yol açabilir. İnkübasyon süresi 5-21 gün arasındadır ve hastalık 2-4 hafta sürer.
Bulaşma yolları: Yakın temas (cilt lezyonları, vücut sıvıları), enfekte hayvanlarla temas, kontamine nesneler veya solunum damlacıkları.
1. Semptomlar Semptomlar aşamalı gelişir ve grip benzeri belirtiler ile cilt döküntüsü şeklinde gruplanır. Herkes aynı semptomları göstermeyebilir; bazı vakalar asemptomatik (belirtisiz) olabilir.
| Aşama | Semptomlar | Süre |
|---|---|---|
| İlk Aşama (Prodromal) | – Ateş (yüksek, ani başlangıç) – Baş ağrısı – Yorgunluk ve halsizlik – Kas/karın ağrısı – Lenf nodlarında şişlik (boyun, koltuk altı, kasık – çiçek hastalığından ayırıcı özellik) | 1-5 gün |
| Döküntü Aşaması | – Ciltte kırmızı lekeler → Papüller (kabarcıklar) → Püstüller (sulu kabarcıklar) → Kabuklar – Genellikle yüzde başlar, gövdeye yayılır (avuç içleri, ayak tabanları dahil) – Kaşıntı, ağrı, iltihap – Ağız, genital bölgede de görülebilir | 7-14 gün (kabuklar iyileşene kadar bulaşıcı) |
| Komplikasyonlar | – İkincil bakteriyel enfeksiyonlar (döküntülerden) – Pnömni, ensefalit – Göz enfeksiyonu (kornea hasarı) – Ölüm oranı: %1-10 (klasik mpox’ta); 2022 clade IIb’de <%1 | Nadir, ciddi vakalarda |
Not: 2022’den beri dolaşan clade IIb varyantı (cinsel yolla daha sık bulaşıyor) semptomları daha hafif yapabilir, döküntü genital bölgede yoğunlaşır.
2. Tedavi Mpox için spesifik bir antiviral ilaç veya tam küratif tedavi yoktur. Destekleyici bakım esastır: Semptomları yönetmek ve komplikasyonları önlemek. Çoğu hasta evde iyileşir.
| Tedavi Yöntemi | Açıklama | Kimler İçin? |
|---|---|---|
| Destekleyici Bakım | – Ağrı/kızarıklık için asetaminofen veya ibuprofen – Bol sıvı alımı, dinlenme – Döküntüleri temiz tutma (sabun-su ile), kurutma (talk pudrası) – İzole kalma (kabuklar düşene kadar) | Tüm hastalar |
| Antiviral İlaçlar | – Tecovirimat (Tpoxx): Virüs replikasyonunu engeller (FDA onaylı çiçek için, mpox’ta acil kullanım) – Siklosporin veya Brincidofovir: Ciddi vakalarda sınırlı kullanım – IV formlar hastanede | Ciddi/ağır vakalar (komplikasyonlu, bağışıklık zayıf) |
| Aşı | – JYNNEOS (Imvamune/Imvanex): 2 doz, %85 koruma sağlar (çiçek aşısı uyarlanmış) – Marburg/Namibya gibi salgınlarda risk gruplarına (sağlık çalışanları, temaslılar) post-exposure prophylaxis (temas sonrası) olarak verilir – Önleyici aşı: Riskli gruplara önerilir | Önleme/temaslılar |
| Komplikasyon Yönetimi | – Antibiyotikler (bakteriyel enfeksiyon için) – Göz damlaları (oküler tutulumda) – Hastane bakımı (solunum desteği) | Gerektiğinde |
Önemli Uyarılar:
- Namibya Bağlamı: Yerel bakanlık, semptomlarda acil servislere yönlendirme yapıyor; tecovirimat stokları sınırlı olabilir.
- Bulaşıcılık: Semptomlar başlayana ve kabuklar tamamen iyileşene (yara izi kalana) kadar devam eder. Maske, eldiven kullanın.
- Ne Yapmalı?: Şüpheli semptomlarda hemen doktora/yerel sağlık otoritesine başvurun. Test: PCR ile deri lezyonundan alınır.
Bilgiler WHO, CDC ve güncel salgın raporlarından (2024-2025) derlenmiştir.
Kaynak: Musitem Haber
